DİHA - Dicle Haber Ajansı

VELİ AY / YUSUF KOÇ

ANKARA (DİHA) - Türkiye'de 2006 yılının ilk aylarında Yeni Terörle Mücadele Yasası (TMY) ile birlikte sivil toplum örgütleri, demokratik kitle kuruluşları başta olmak üzere toplumda muhalif kesimler yasadan nasibini aldı. F Tipi cezaevlerindeki 'tecrit'i protesto ettikleri ve PKK Lideri Abdullah Öcalan'a 'sayın' dedikleri için sayısız kişi veya kurum temsilcisi hakkında dava açıldı. Hak ihlallerin en fazla yansıdığı yargıda, TCK'nin 159 ve 312. maddeleri önemli bir yoğunluk oluşturdu.

OCAK

*'Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkındaki Kanun'da yapılan değişiklikler yürürlüğe girdi.

*THYD-DER PKK Lideri Abdullah Öcalan üzerinde uygulanan 'tecrit'i protesto etmek amacıyla düzenlenen Gemlik yürüyüşü dönüşü Bilecik'in Bozöyük ilçesinde linçe maruz kalan Konya'dan yürüyüşe katılan 14 kişi hakkında soruşturma başlatıldı.

* Danimarka Başbakanı Rasmussen'e ROJ TV'nin kapatılmamasına ilişkin mektup gönderen 56 DTP'li Belediye Başkanı'na açılan savcılık soruşturmasının ardından, İçişleri Bakanı Abdülkadir Aksu da görevlendirdiği 2 mülkiye müfettişiyle inceleme başlattı.

* 31 Mayıs'ta tutuklanan ve 9 Kasım tarihine kadar cezaevinde bulunan, Hacettepe Üniversitesi Öğrencisi Zeki Demir hakkında, Rektörlük tarafından '17 Ekim tarihinde Edebiyat Fakültesi koridorunda çaymatik kullanmak suretiyle çay demleyip, simit poğaça sattığının koruma ve Güvenlik Birimi tarafından yerinde tespit edildiği" gerekçesiyle soruşturma açıldı.

* Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, yabancıların mülk edinmelerine ilişkin esasları düzenleyen 5444 sayılı ''Tapu Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun''u onayladı.

* Kartal Ağır Ceza Mahkemesi, gazeteci-yazar Abdi İpekçi'nin öldürülmesi ve ''gasp'' suçundan Kartal H Tipi Cezaevi'nde bulunan hükümlü Mehmet Ali Ağca'nın tahliyesine karar verdi.

* Cumhurbaşkanı Sezer, 15 yeni üniversite kurulmasına ilişkin yasayı, rektör atamasına ilişkin geçici 1. maddesi yönünden TBMM'ye kısmen iade etti.

* Mehmet Ali Ağca, 5.5 yıldır hükümlü bulunduğu Kartal H Tipi Cezaevi'nden tahliye edildi.

*Kapıkule Sınır Kapısı'nda görev yapan gümrük ve polis memurlarına yönelik 'örgüt kurmak suretiyle irtikap ve rüşvet'' suçlamasıyla başlatılan operasyon kapsamında, aralarında Gümrük ve Muhafaza Başmüdürü İbrahim Halil Ekinci ile başmüdür yardımcıları ve gümrük müdürlerinin bulunduğu 16 kişi hakkında ''ihmal ve suiistimal'' iddiasıyla soruşturma açıldı. Geçici görevle Ankara'ya atanan Edirne Gümrük ve Muhafaza Başmüdürü Ekinci, ''rüşvet almak'' iddiasıyla tutuklandı.

* İstanbul 2. Ağır Ceza Mahkemesi, ''Susurluk Davası'' kapsamında ''cürüm işlemek için teşekkül oluşturmak'' suçundan eski milletvekili Sedat Edip Bucak hakkında verilen beraat kararını bozan Yargıtay ilamına uyulmasını kararlaştırdı.

*Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Kartal 2. Ağır Ceza Mahkemesinin, Ağca'nın tahliyesine ilişkin kararını bozdu. Ağca, Kartal'da bulunduğu yerden alınarak, Kartal H Tipi Cezaevine konuldu.

* Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, önceki mahkumiyetleri nedeniyle aralarında eski DEP Milletvekilleri Hatip Dicle ve Selim Sadak'ın da bulunduğu 74 kurucu üyenin üyelikten düşürülmesi için Demokratik Toplum Partisi'ne (DTP) yazılı ihtarda bulundu.

*DTP Kurucu Üyeleri'nden Hatip Dicle ve Selim Sadak hakkında, ROJ TV'deki röportajlarında Abdullah Öcalan'ı övdükleri gerekçesiyle 2'şer yıla kadar hapis istemiyle dava açıldı.

ŞUBAT

* TMMOB Makine Mühendisleri Odası (MMO) Yönetim Kurulu Başkanı Emin Koramaz, Erdemir özelleştirmesine yönelik ihalenin onayına ilişkin Özelleştirme Yüksek Kurulu Kararı'nın kamu yararına ve hukuka aykırılıkları nedeniyle iptali ve yürütmesinin durdurulması istemiyle Danıştay'da dava açtı.

* Pişmanlık yasasından yararlanmak için başvuran ancak mahkemeye bir türlü ifade vermeyen ve yakalanamayan Sivas Katliamı sanıkları yüzünden davada aylardır ilerleme kaydedilemedi.

* Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kamu kurum ve kuruluşlarına ait okulların Milli Eğitim Bakanlığına devrini öngören kanunu onayladı.

* Danıştay, hekimlere yönelik zorunlu hizmete ilişkin genelgenin yürütmesini durdurdu.

* Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, TÜPRAŞ'ın yüzde 51'lik hissesinin Koç-Shell konsorsiyumuna, 4.14 milyar dolara blok satışına ilişkin ihale komisyonu kararının yürütmesini durdurma kararı verdi.

* DEP'li Milletvekillerinin yeniden yargılandığı davada son 6-7 duruşmadır, Kürtçe tercüman bulunamadığı için ilerleme kaydedilemedi.

* Trabzon'daki Santa Maria Kilisesinin Katolik Rahibi Andrea Santoro, uğradığı silahlı saldırı sonucunda öldü. Santoro'nun katil zanlısı olarak 16 yaşındaki lise öğrencisi O.A gözaltına alındı.

* Genelkurmay Askeri Mahkemesi, eski Deniz Kuvvetleri Komutanı Emekli Oramiral İlhami Erdil'i ''haksız mal edinmekten'' 2 yıl 6 ay hapis cezasına çarptırdı. Satın aldığı iki gayrimenkulün zor alımına karar verilen Erdil'in TSK'dan çıkarılması kararlaştırıldı.

* Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, Türk Telekom'un yüzde 55 oranındaki hissesinin blok olarak Oger Telekom'a satışına ilişkin ihale komisyonu kararının yürütmesinin durdurulması istemini reddetti.

* Milliyet gazetesi yazarı Abdi İpekçi'yi öldürmek ve 2 ayrı gasp olayı nedeniyle daha önce 36 yıl hapis cezasına çarptırılan Mehmet Ali Ağca, aynı davada yeni Türk Ceza Kanunu'ndan tekrar yargılandı. Kadıköy 1. Ağır Ceza Mahkemesi, Ağca'yı lehte hükümleri göz önüne alarak 21 yıl 8 ay hapse mahkum etti.

* ''Yeşil'' kod adlı Mahmut Yıldırım'ın, İstanbul'da bir evde kıstırıldığı ve son anda kaçtığı öne sürülen operasyonda oğlu Murat Yıldırım ''adam vurdurduğu'' gerekçesiyle 15 kişiyle birlikte gözaltına alındı.

* Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, 'Tayyipler Alemi' isimli karikatürü nedeniyle Karikatürist Erbil Yaşaroğlu ve Penguen Dergisi aleyhine açtığı 40 bin YTL'lilk tazminat davası Ankara 1. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından reddedildi.

* Azınlık Hakları ve Kültürel Haklar Raporu nedeniyle Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu eski Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ve Kurul üyesi Prof. Baskın Oran, hakında 5237 sayılı yasanın 301/2 maddesi uyarınca, "halkı kin ve düşmanlığa tahrik etmek" ve 216/1 maddesi uyarınca, "Yargı organlarını alenen aşağılamak" suçu ile açılan davada verilen ara karar'da suç tarihinin Aralık 2004 olarak belirlendiği o tarihte eski TCK'nın yürürlükte olduğu ve 301 madde'nin eski TCK'ya göre karşılığının 159 madde olması nedeni ile bu madde'ye göre, yargılama şartının Adalet Bakanlığı'nın iznine bağlı olduğu gerekçesi ile yargılamanın 301/2 madde bakımından durmasına, bunun için Adallet Bakanlığı'nın izninin beklenmesine, 216/1. maddesinden ise yargılanmanın devam etmesine karar verildi.

* ''Çıkar amaçlı suç örgütü kurma ve örgüt adına faaliyette bulunma'' iddiasıyla yürütülen ''Küre Operasyonu'' kapsamında, aralarında eski Emniyet Genel Müdür Yardımcısı Ertuğrul Çakır'ın da bulunduğu 8 kişi tutuklandı.

* Uğur Kaymaz ve babasını öldüren polislerin yargılandığı davada, olay esnasında Emniyet tarafından çekilen görüntülerin izlenmesi, Kaymazlar hakkındaki itirafçı ifadelerinin istenmesine karar verildi.

* Türkiye, idam cezasının barış zamanı dışında savaş ve savaş tehlikesi anında da kaldırılmasını öngören Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 13. protokolünü onayladı.

* Yargıtay Başsavcılığı ilk defa Türkiye'de DTP tarafından uygulanan, ikili ve kolektif bir yönetim anlayışına dayanan Eşbaşkanlık sisteminin Siyasi Partiler Yasası'na ayrı olduğu gerekçesi ile tüzüğün ilgili maddelerinin değiştirilmesini istedi.

* Kendini fesh eden DEHAP eski Genel Başkanı Tuncer Bakırhan ve 12 yöneticisi hakkında, yayınlanan Parti Meclisi sonuç bildirgesi üzerine açılan davanın ilk duruşmasında, DEHAP'lılar hakkında daha önce verilen Adli Kontrol kararı kaldırıldı.

MART

* Yargıtay 1. Ceza Dairesi, Mehmet Ali Ağca'ya, gazeteci Abdi İpekçi cinayeti ve 2 ayrı gasp suçundan verilen cezaların birleştirilmesine ilişkin, Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesinin 2004'te verdiği kararı bozdu.

* Türkiye Kamu-Sen Genel Sekreteri Fahrettin Yokuş hakkında, Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu'nun ''Azınlıklar ve Kültürel Haklar'' raporunu kamuoyuna açıklandığı sırada yırtması nedeniyle 6 aydan 3 yıla kadar hapis cezası istendi.

* PKK Lideri Öcalan'ın Türkiye'ye getirilişinin yıldönümü olan 15 Şubat'ta Ankara'da protesto eylemine katıldıkları için evlerine baskın düzenlenerek, gözaltına alınan 6 kişi örgüt propagandası yaptıkları gerekçesiyle tutuklandı.

* DTP 8 Mart Dünya Kadınlar Günü dolayısıyla hazırladığı Kürtçe afişlere Ankara Valiliği yasak getirirken, yine DTP'li kadınlar tarafından 8 Mart için hazırlanan el ilanlarına ise içerisinde 'Sayın Öcalan' ifadesi geçtiği gerekçesiyle, Şırnak Asliye Ceza Mahkemesi tarafından toplatma kararı verildi.

* 12 Eylül darbesini gerçekleştiren Kenan Evren'in bir televizyon programında pişmanlık duymadığını dile getiren sözlerinden ötürü, Ankara 78'liler Derneği Evren hakkında Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulundu.

* Genelkurmay Başkanlığı Şemdinli iddianamesi ile ilgili olarak Van Cumhuriyet Başsavcılığı'ndan kendilerine herhangi bir ihbar veya şikayet gelmediğini, Van 3. Ağır Ceza Mahkemesinin iddianameyi kabul etmesinin, generallerin yargılanmasıyla ilişkisi bulunmadığını bildirdi.

* 17 Ocak 2005 tarihinde Gençlik Federasyonu'nun "Ne ABD Ne AB Bağımsız Türkiye! İşbirlikçiliğe Son" sloganı ile Ankara'da gerçekleştirmek istediği eylemden önce gözaltına alınan ve tutuklanan Uğur Eyilik ve Musa Kurt'a "Örgüt propagandası ve patlayıcı madde nakli yaptıkları" gerekçesiyle 5 yıl 6 ay hapis cezası verildi.

* Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, 5462 Sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'da Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun' u bir kez daha görüşülmesi için TBMM'ye geri gönderdi.

* Sivas Katliamı'ndan hükümlü bulunan ve pişmanlık yasasından yararlanmak isteyen sanıkların, daha önce davanın hiç bir aşamasında örgüt üyesi olduğunu beyan etmemelerine rağmen, 'örgüt üyesi olup olmadıklarının' emniyetten sorulmasına karar verildi.

* Radyo Televizyon Üst Kurulu'na (RTÜK) Kürtçe yayın için başvuran Gün TV, Söz TV ve Medya FM'e RTÜK yayın izni verdi.

* DEHAP Eski Genel Başkanı ve DTP Parti Meclis Üyesi Tuncer Bakırhan'a Ceyhan 1. Asliye Ceza Mahkemesi tarafından, Ceyhan'da 16 Kasım 2003 tarihinde yaptığı bir konuşmada "Suçu ve suçluyu alenen övdüğü" gerekçesiyle TCK 312/1. maddesi'nden 1 ay hapis cezası verildi.

* DEP davasında 6 aydır Kürtçe bilen bilirkişi bulunamadığı gerekçesiyle davayı uzatan mahkeme, kaset çözümleri için Kürtçe yayına başlayan TV'lerden bilirkişi istenmesi talebini reddederken, Adalet Teşkilatını Güçlendirme Vakfı'ndan (ATGV) Kürtçe bilip bilmediği bile belli olmayan bir bilirkişi atadı.

* İnsan Hakları Derneği (İHD) ve Türkiye İnsan Hakları Vakfı (THİV) Milli Güvenlik Siyaset Belgesi'ni onaylayan Bakanlar Kurulu Kararı'nın yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay'da dava açtı.

* Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Demokratik Toplum Partisi (DTP) Ankara İl Yöneticileri hakkında, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü nedeniyle hazırlanan Kürtçe Kürtçe afişler nedeniyle soruşturma açtı.

* Yargıtay 11. Ceza Dairesi'nin bozma kararından sonra Ankara 6. Ağır Ceza Mahkemesi'nde yeniden görülmeye başlayan 22 sanıklı Devyol Davası'nda sanıkların "mahkemeye karşı güvensiz oldukları, mahkemenin objektif davranmadığı ve dava dosyalarının eksik olduğu, idam kararının da eksik evrak üzerinden verildiği" gerekçesiyle bulundukları reddi hakim talebi, mahkeme tarafından gerekçe gösterilmeden reddedildi.

* SEKA'nın kapatılmasına karşı eylem yapan işçilerin sözlerine yer veren Evrensel Gazetesi'ne Başbakan tarafından 15 bin YTL tazminat istemiyle açılan davayı Ankara 16. Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından reddedildi.

NİSAN

* Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, PKK Lideri Abdullah Öcalan'ın yeniden yargılanmasına gerek bulunmadığına karar verdi.

* Sincan F Tipi Cezaevi'nde bulunan PKK'li hükümlüler Öcalan'a uygulanan 'tecrit'i protesto etmek için İmralı'ya sevklerini istedi. Sevk istemi nedeniyle PKK'li hükümlülerden 10 kişiye bir ay iletişim yasağı cezası verildi.

* Konya Cumhuriyet Savcılığı, DTP Konya il Başkanı Muzaffer Küçükyıldız hakkında, Newroz'da yaptığı bir konuşmada Öcalan'a 'Sayın' diye hitap etmesi gerekçesi ile soruşturma başlattı.

* Üsküdar 2. Ağır Ceza Mahkemesi, Abdi İpekçi cinayeti ve iki ayrı gasp suçundan hükümlü Mehmet Ali Ağca hakkındaki iki hükmün ayrı ayrı infaz edilmesine karar verdi.

* Newroz etkinliklerinde yasadışı slogan attıkları ve örgüt propagandası yaptıkları gerekçesiyle evlerine yapılan baskınlarla gözaltına alınan ve savcılığa çıkarılan 21 kişiden 13'ü tutuklandı.

* Erzurum F tipi Cezaevi'nde bulunan PKK'li tutuklulara Kürtçe konuşma yasağı getirildiği ve tutukluların İmralı Özel Tip Cezaevi'ne sevk istedikleri için hücre cezasına çarptırıldıkları belirtildi.

* Tüketiciler Birliği Merkez Bankası tarafından açıklanan kredi kartı azami faizi ve gecikme faizi tebliğinin yürütmesinin durdurulması ve iptali için Danıştay'da dava açtı.

* Yargıtay, Başbakan Erdoğan'ı ''kedi'' şeklinde betimleyen karikatür nedeniyle Musa Kart ile Cumhuriyet Gazetesinin Başbakan'a 5 bin YTL ödemesine ilişkin kararı esastan bozdu.

* Şemdinli İddianamesi'ni hazırlayan Van Cumhuriyet Savcısı Ferhat Sarıkaya Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) tarafından meslekten ihraç edildi.

MAYIS

* Hükümet Sözcüsü ve Adalet Bakanı Cemil Çiçek, PKK Lideri Abdullah Öcalan'a af getirdiği ileri sürülen TMY'nin 6. maddesine ilişkin, "Abdestimizden şüphemiz yok, namazımızı tartışmayız" sözleri ile tasarının Öcalan'a af getirmediğini dile getirerek, tasarı konusunda yapılacak olan tekliflere açık olduklarını söyledi.

* Başbakanlık İnsan Hakları Danışma Kurulu eski Başkanı Prof. Dr. İbrahim Kaboğlu ve Prof. Dr. Baskın Oran Azınlık Hakları ve Kültürel Haklar Raporu nedeniyle hakkında açılan davadan beraat etti.

* DEP eski Milletvekillerinin yargılandığı dava 6 aydan fazla süren bilirkişi krizi aşıldı ancak, 12 Mart tarihinden beri davaya konu olan kaset çözümleri yapılamadı.