DİHA - Dicle Haber Ajansı

YUSUF KOÇ

ANKARA (DİHA) - Türkiye'de 2006 yılında insan hakları alanında ciddi problemler yaşadı. Demokratikleşme ve insan hakları alanında iyileştirme yapılması gerekirken, yeni çıkarılan yasalarla insan hakları önüne ciddi barikatlar kuruldu. 2006 yılının ilk 9 ayında yaklaşık 5 bin kişi gözaltına alınırken, toplumsal gösterilere müdahalelerde ise 14 kişi yaşamını yitirdi.

Türkiye 2006 yılında insan hakları alanında sınıfta kaldı. İHD, MAZLUMDER gibi insan hakları kuruluşları tarafından hazırlanan raporlarda, insanlar hakları alanında yaşanan hak ihlalleri göz önüne serildi. 2006 yılının ölümle sonuçlanan olayları çatışmalarla ortaya çıktı. TSK tarafından HPG'lilere yönelik düzenlenen operasyonlar sonucu iki taraftan onlarca kişi yaşamını yitirdi, yüzlercesi yaralandı. Bu süre içeresinde çok sayıda toplumsal olay yaşanırken, bu olaylara müdahalede birçok kişi yaşamını yitirirken, onlarca kişi yaralandı. Yine patlayıcı madde patlamaları can almaya devam ederken, bu patlamaların en büyük mağduru çocuklar oldu. Gözaltına alınan kişi sayısında diğer yıllara oranla büyük bir artış yaşanırken, açılan soruşturma ve davalarda da büyük artışlar meydana geldi. Yine bu süre içerisinde işkence iddiaları da artış gösteren hak ihlalleri arasında yer aldı.

İşte 2006 yılının ilk 9 ayında ortaya çıkan hak ihlalleri tablosu:

Toplumsal gösterilere müdahalelerle 14 kişi öldü, 790 kişi yaralandı. 'Dur ihtarı'na uymama ve silah kullanma yetkisinin ihlali ile ilgili olaylarda 25 kişi öldü, 29 kişi yaralandı. Faili meçhul cinayet ve saldırılarda 17 kişi öldü 61 kişi yaralandı. Gözaltında iki kişi öldü. İnancı nedeniyle uğranan saldırılarda bir kişi öldü. Cezaevlerinde 12 kişi öldü, 2 kişi yaralandı.

Çatışmalar

Çatışmalarda 180 güvenlik görevlisi, 117 HPG'li yaşamını yitirirken, 244 güvenlik görevlisi ve bir gerilla yaralandı. Çatışmalarda ayrıca 2 sivil öldü, 46 sivil yaralandı.

Mayın patlaması

Mayın patlaması sonucu 32 kişi öldü 110 kişi yaralandı. Namus gerekçeli saldırılarda 54 kişi öldü, 43 kişi yaralandı. 80 kuşkulu ölüm gerçekleşti, bu kuşkulu ölümlerin 37'si kadın, 23'ü erkek, 20'si ise çocuklardan oluşuyor.

Kadına yönelik şiddet

Kadının insan haklarına yönelik ihlaller başlığı altında, 150 kadının ev içi şiddet toplumsal alan, ve güvenlik güçlerince uygulanan şiddet nedeniyle öldüğü, 174 kadının ise yaralandığı belirtilirken, 65 kadının intihar teşebbüsü sonucu öldüğü, 33 kadının ise yaralandığı belirtildi. Tecavüz olaylarında 83 kadın yaralanırken, 37 kadın kuşkulu bir şekilde öldü.

Çocuklara yönelik hak ihlalli

Raporda toplam 171 çocuğun çocuk haklarına yönelik ihlaller sonucu öldüğü ve 123 çocuğun yaralandığı belirtilirken, intihar teşebbüsü nedeniyle 46 çocuk ölürken, 27'sinin yaralandığı, taciz ve tecavüz olaylarında 76 çocuğun yaşamını yitirdiği, 19 çocuğun ise kuşkulu bir şekilde öldüğü belirtildi.

Gözaltılar

4 bin 610 kişi gözaltına alınırken, 51 bir kişinin kayıp olduğu iddia edildi. Bunlardan iki kişinin gözaltında, bir kişinin ise cezaevinde kayıp olduğu ileri sürüldü. Kaçırma, tehdit, koruculuğa zorlama, ajanlık teklifi vakalarının sayısı 178 olarak gerçekleşirken, bin 384 kişi tutuklandı, 206 ev basıldı, 44 kişi saldırıya uğradı. Saldırıya uğrayanların 27'sini gazeteciler, 5'ini siyasi parti yönetici ve üyeleri, 5'ini sendika, dernek üye ve yöneticileri, 7 sinin ise yerel yöneticiler oluşturdu.

Cezaevleri

Cezaevlerinde hak ihlalleri ile ilgili bölümünde ise 23 kişinin sağlık hakkı ihlaline uğradığı, 365 kişinin keyfi ve kötü muameleye maruz kaldığı, 515 kişini haberleşme hakkının engellendiği, bin 399 kişinin disiplin cezası aldığı kaydedildi.

İşkence ve kötü muamele

İşkence ve kötü muamele iddiaları başlıklı bölümde, gözaltında işkence, kötü muamele ve cinsel taciz iddialarının sayısı 147 olarak gerçekleşirken, resmi gözaltı yerleri dışında işkenceye maruz kalanların sayısı 189, korucular tarafında yapılan işkence sayısı 19, cezaevlerinde yapılan işkence ve kötü muamele sayısı 63, eğitim, sağlık, bakım kurumlarında işkence ve kötü muamele iddiası sayısı 9 olarak belirtildi.

Düşünce özgürlüğü

308 kişiye düşünce ifade ve inanç özgürlüğüne yönelik ihlaller kapsamında soruşturma açılırken, 62 davada 134 kişiye mahkumiyet kararı verildi. 18 yayın (afiş, roman, kitap) toplatıldı. 21 etkinlik yasaklandı. 2 yayın organı saldırıya uğradı, 1 internet sitesi engellendi.

Diğer ihlaller

Toplantı ve gösteri özgürlüğüne yönelik ihlallerde, 429 kişi hakkında 18 dava açıldı, 569 kişiye soruşturma açıldı.

İş kazalarında 97 kişi öldü, 326 kişi yaralandı. 2 bin 392 kişi işten atılırken, 127 kişi sürgün edildi.

126 konut hakkı ihlali vakası, 11 mera ve otlak yasağı, bir göçe zorlama, 9 gecekondu yıkımı ve bir köy boşaltma yaşandı.

448 sağlık hakkı ihlali, 274 temel eğitim hakkı ihlali yaşanırken, 521 öğrenci hakkında soruşturma açıldı, 244 öğrenci uzaklaştırma cezası aldı, 98 öğrenci okuldan atıldı. 8 kültürel hak ihlali yaşandı.

Göçmenlere ve sığınmacılara yönelik ihlallerde 50 kişi öldü. Bin 924 kişi gözaltına alındı, 415 kişi sınır dışı edildi.

Bireysel silahlanma sonucunda 13 çocuk, 10 kadın, 9 erkek yaşamını yitirirken, 39 çocuk, 16 kadın ve 25 erkek yaralandı.

(sa)