DİHA - Dicle Haber Ajansı

M. ALİ ÇELEBİ

HABER MERKEZİ (DİHA) - Ekim ayında Türkiye-Fransa ilişkileri telafisi güç bir darbe yedi. Türkiye'de en çok yabancı sermaye bulunduran ülkeler arasında ilk sıralarda yer alan Fransa'nın "Ermeni soykırımını inkarı suç sayan" bir yasa çıkarması Türkiye-Fransa ilişkilerinin kalbine balyoz gibi indi. Yine sonbaharda Irak'ta Süniler ve Şiiler arasındaki mezhep savaşı boyutlanırken, Rusya-Gürcistan gerginliği tırmandı. HPG'nin ateşkes ilan etmesi, Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, BM Genel Kurulu toplantısında Kürtçe konuşması, Kuzey Kore'nin nükleer denemesi uluslararası gündemin temel konuları oldu.

EYLÜL 2006

11 Eylül: Finlandiya'nın başkenti Helsinki'de dün başlayan 6. Asya-Avrupa (ASEM) toplantısında liderler, terör, organize suç ve bulaşıcı hastalıklarla ortak mücadele sözü verdi.

* Küba'nın başkenti Havana'da 14. Bağlantısızlar zirvesi başladı.

* Filistin'in ardından Lübnan'da da protestolarla karşılaşan İngiltere Başbakanı Tony Blair, görevindeki geri kalan zamanını Ortadoğu barışı için çalışarak harcama sözü verdi.

Protestocular ''Blair, Lübnan'a hoş gelmedin'', ''Blair, sen bir katilsin, defol'' şeklinde sloganlar attılar.

* AP'den bir heyet, 11 Eylül'de Güney Osetya'nın başkenti Tshinval'i ziyaret ederek Devlet Başkanı Eduart Kokoyti ile son gelişmeleri görüştü. Heyete başkalık eden Fransız parlamenter Marie Anne Isler Beguin, "Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği, Güney Osetya gibi donmuş meselelerin askeri yöntemlerle çözülmesini asla kabul etmez ve etmeyecek ve iletmekte olduğumuz mesaj bu" dedi.

12 Eylül: Suriye'nin Başkenti Şam'da ABD Büyükelçiliği'ne bomba yüklü araç parkeden 4 eylemci öldürüldü, çatışmada 1 güvenlik görevlisi de öldü.

* Üst düzey bir Rus komutanın da içinde bulunduğu askeri helikopter Kuzey Osetya'nın başkenti Vladikavkaz yakınlarında hava koşulları nedeniyle düştü, 12 kişi öldü. Oset Cemmati adlı bir oluşum ise kendilerinin düşürdüğünü ileri sürdü.

* ABD'nin PKK Koordinatörü Ralston, Başbakan Erdoğan, Ankara'nın koordinatörü Başer ve Dışişleri bürokratlarıyla görüşmek üzere Ankara'ya geldi. Aynı gece Diyarbakır Koşuyolu'nda PKK'nin "özel savaş" işi dediği patlamada çoğu çocuk 10 kişi hayatını kaybetti.

* Irak Başbakanı Nuri El-Maliki'nin İran ziyareti başladı.

* İsrail'de Lübnan bombardımanları yüzünden eleştirilen ordu, ilk "kurbanını" verdi. Savaşın önde gelen aktörlerinden General Udi Adam istifa etti.

* Afganistan'ın güneyinde Kandahar'a bağlı Garmser'deki şiddetli çatışmalarda Taliban üyesi olduğu ileri sürülen 16 militanının öldürüldüğü bildirildi.

13 Eylül: İsrail başbakanı Olmert'in Suudi Arabistan Kralı Abdullah ile gizlice bir araya geldiği basına yansıdı.

*İran Cumhurbaşkanlığı başdanışmanı Mucteba Haşimi Semere, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'la Pris'te görüştü. İkili ilişkiler, bölgesel ve uluslararası sorunlarla ikili işbirliği yollarının arandığı kaydedildi.

* Küba'nın başkenti Havana'da Bağlantısızlar hareketi üyesi 100 ülke temsilcisinin bir araya geldiği oturumda İran nükleer meselesinin ön şart koşulmadan müzakerelerle ele alınması ve görüş ayrılıklarının giderilmesi istendi. Temsilciler İsrail'i insanlık suçu işlemesinden dolayı da şiddetle eleştirdi. Zirveye İran D. Başkanı Ahmedinecad dahil 56 devlet ve hükümet başkanı katıldı.

15 Eylül: Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, resmi temaslarda bulunmak üzere ABD'ye gitti.

* Irak'ın başkenti Bağdat'ta 49 ceset bulundu.

* ŞİÖ başbakanlar oturumu Duşambe'de gerçekleşti. Çin Başbakanı Wen Jiabao burada İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ali Saidlu ile görüşmesinde İran nükleer meselesinin barışçıl müzakerelerle çözümlenmesi gerektiğini söyledi.

* ABD'nin PKK Koordinatörü Ralston, Federal Kürdistan'da Barzani ile görüştü.

* ABD Başkanı Bush, ''Irak'taki asker sayısı 135 binden 147 bine çıktı, çünkü General George Casey, (Irak'taki ABD ordusunun komutanı) Iraklılar'ın hedeflerine ulaşmalarına yardım etmek için bunun gerekli olduğunu hissetti'' diye konuştu.

* ABD ile Rusya'nın, terör gruplarının eline geçmesini önlemek amacıyla askeri plütonyumun imhasını öngören bir protokol anlaşması imzaladıkları bildirildi.

17 Eylül: Moldova'da Rus azınlığın yaşadığı Transdinyester bölgesinde seçmenler, bağımsızlık referanduma için sandık başına gitti. 393 bin seçmenin katıldığı referanduma Rusya'nın siyasi ve mali destek verdi. 500 bin nüfuslu 5'te biri Rus vatandaşı bölgede yapılan referandumda, halkın yüzde 97,1'i, nihayetinde Rusya'ya bağlanmayı öngören

öneriye "evet" dedi.

* Irak Parlamentosu'nda yapılacak federalizm tartışmalarından 1 gün önce Kerkük'te 4 intihar saldırısı düzenlendi, 25 kişi öldü.

* Küba'nın başkenti Havana'da yapılan Bağlantısızlar Hareketinin 14. zirvesi sona erdi.

5 belgenin kabul edildiği zirveden çıkan nihai deklarasyonda, ABD'nin tek yanlı siyasetinin ve İsrail'in Lübnan ya da Filistin'deki haksızlıklarının kınandı ve sivil amaçlı nükleer program geliştiren İran'a destek verildi. İsrail de kınandı.

* Papa 16. Benediktus'un, Almanya'da yaptığı konuşmada Hz. Muhammed'in dini kılıç yoluyla aydığı şeklindeki Bizans İmparatoru Manuel 2. Palaelogos'tan alıntılı açıklamalara Müslüman nüfusun yoğun olduğu ülkelerde günlerce süren gösterilere neden olurken Somali'nin başkenti Mogadişu'da bir rahibe öldürüldü. Vatikan, Somali'nin başkenti Mogadişu'da bir İtalyan rahibenin öldürülmesini ''korkunç bir eylem'' olarak nitelendirdi. Bugüne kadar birçok kilise de ateşe verildi.

* Papa yazlık ikametgahı Castelgandolfo'da Angelus Duası sırasında yaptığı konuşmada, "Regensburg Üniversitesindeki konuşmamın, Müslüman inananların duyarlılığını inciticiymiş gibi görünen kısa bir bölümünün yol açtığı tepkilerden dolayı çok üzgünüm" dedi.

* İsveç'te yapılan genel seçimler son 89 yılın 79'unda iktidarda bulunan Sosyal Demokratların yenilgisiyle sonuçlandı. Sağ blok partilerin adayı Moderaterne'nın Lideri Fredrik Reinfeldt oyların yüzde 48'ini alarak başbakan oldu. Başbakan Goran Persson başbakan idi. Reinfeld, seçimlere Merkez Parti, Halk Parti ve Hıristiyan Demokrat

Parti'nin genel başkanlarıyla hazırladığı ortak program ile katıldı. Sağ blok 178 milletvekili, Sosyal Demokrat Parti, Sol Parti, Çevre Partisi'nden oluşan blok 171 milletvekili kazandı.

* Mexico City'de Zocalo Meydanı'nda toplanan yüzbinlerce kişi ABD yanlısı Calderon'u protesto ederek yasal başkanın Obrador olduğunu kaydetti.

19 Eylül: Taylan'da darbe. Başbakan Taksin Şinavatra'nın BM Genel Kurul toplantıları için New York'ta bulunduğu sırada, Genelkurmay Başkanı, başkent Bangkok'un kontrol altına alındığını belirterek sıkıyönetim ilan etti.

Ülkenin en zengin işadamlarından olan Taksin Şinavatra, son dönemde yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma suçlamalarıyla karşı karşıyaydı.

* New York'ta BM G. Kurulu toplantıları sırasında konuşan İran Cumhurbaşkanı Ahmedinecad "Şu sorunun sorulması gerekiyor. Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olan Amerika ve İngiltere, saldırganlığa ve işgalciliğe girişirse, uluslararası hukuku çiğnerse BM'nin hangi organı onlardan hesap soracak. Ayrıcalıklı üye oldukları bir Konsey'de bunlar gündeme gelebilir mi?" diye sordu.

* Macaristan Başbakanı Ferenc Gyurcsany'nin Nisan ayındaki seçimi kazanmak için ekonomik duruma ilişkin yalan söylediklerini belirttiği bir konuşmanın basına sızmasının ardından gösteriler başladı.

* Amerikan Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Orgeneral John Abizaid, İran kökenli yeni bir tip RPG-29 roketinin Irak ve Lübnan'da kullanıldığını söyledi.

20 Eylül: Musul yakınlarında düzenlenen çifte saldırıda en az 21 kişi öldü, 50 kişi yaralandı.

* NATO Avrupa Kuvvetleri Komutanı (SACEUR) Amerikalı General James Jones, NATO'nun Afganistan'ın güneyinde eylül ayında düzenlendiği Medusa Operasyonu'nda 1000-1500 Taliban militanının öldüğünü söyledi. Afganistan'da halen 20 bin NATO askeri ve 21 bin Amerikan askeri bulunuyor.

* Rusya, Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), ve ABD'nin oluşturduğu Orta Doğu Dörtlüsü temsilcileri, Orta Doğu barış sürecini canlandırmaya yönelik görüşmelerine kapalı kapılar ardında New York'ta başladı.

* İsrail ordusu Gazze Şeridi'nde düzenlediği 2 saldırıda 4 Filistinliyi öldürdü.

21 Eylül: Çeçenistan'ın başkenti Grozni'de 5 Rus askerinin, araçlarına düzenlenen saldırıda öldüğü bildirildi.

* ABD Başkanı George W. Bush, BM Genel Kurul toplantıları için bulunduğu New York"ta Irak Devlet Başkanı Celal Talabani ile görüştü. Irak'taki gelişmeler, PKK ve petrol konusunun görüşüldüğü kaydedildi. ABD desteğinin devam ettiğini kaydetti Bush. Eylül 2005'te de Bush kabul etmişti.

* Filistin İstihbarat Servisinin Batı Şeria'daki Başkanı Tevfik Tiravi, eylül 2. haftasında Gazze'de uğradığı bir suikastta hayatını kaybeden servisin Uluslarası Koordinasyon Başkanı Ced Tayeh'in öldürülmesinden İçişleri Bakanı Said Siyam ve HAMAS'lıları sorumlu tuttu.

* Federal Kürdistan'da "terör eylemlerinden" sorumlu tutulan ve Kürdistan Bölgesi Ceza Mahkemesi'nde idam cezasına çarptırılan Şeyh Zana ve 10 kişi idam edildi.

* BM 61. Genel Kurul toplantılarına katılan Filistin Lideri Mahmud Abbas, lideri olduğu El Fetih ile Hamas'ın kuracağı bir ulusal birlik hükümetinin, her ne şekilde olursa olsun İsrail'i tanıyacağını ve şiddeti reddedeceğini söyledi.

* BM 61. Genel Kurul toplantıları için New York'ta bulunan Gül, Rice ile yaklaşık 45 dakika süren görüşmede, Irak, Kerkük, İran, Lübnan'daki son kriz ve Ortadoğu barış süreci, PKK ile ortak mücadele, Türkiye'nin AB'ye üyelik süreci ve Kıbrıs ele alındı.

* İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad ve İtalya Başbakanı Romano Prodi New York'ta bir araya gelerek sorunları ele aldılar.

* Hizbullah Güney Beyrut'ta 500 bini aşkın Hizbullah taraftarının katıldığı

gösteriyle gövde gösterisi yaptı. Hizbullah Lideri Nasrallah savaş sonrası ilk kez ortaya çıkıp alandaki taraftarlarına seslendi. İsrail'e karşı "tarihi ve stratejik" bir zafer kazandıklarını, dünyada kendilerini silahsızlandıracak ordu olmadığını söyledi.

* Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, BM Genel Kurulu toplantısında Kürtçe konuştu. Talabani lrak'ın demokratik, federal ve çok partili sisteme geçişi için başlatılan sürecin gergin ve ağır görevlerle yüklü olduğunu söyleyerek, ''Demokratik ve federal bir sistemin yaratılmasında adım atılmaya devam ediyor" dedi.

23 Eylül: Bağdat'ta meydana gelen patlamada 35 kişi öldü.

* Putin, Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ve Almanya Başbakanı Angela

Merkel'le Paris yakınlarındaki Compiegne Şatosu'nda bir araya geldi. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, doğalgaz enerji kaynaklarının Avrupa'ya getirilmesi konusunda Almanya ve Fransa'ya güvence verdi.

* Macaristan'da yalan söylediğini itiraf eden Başbakan Ferenc Gyrucsany'nın istifasını isteyen sağ görüşlü parti sempatizanlarının sürdürdüğü protesto gösterilerinin 6. gününde Başkent Budapeşte'deki Kossuth Meydanı'nda yaklaşık 40 bin kişi toplandı.

* Gambia'da yapılan devlet başkanlığı seçiminde Devlet Başkanı Yahya Camme 3. kez kazandı.

* Afganistan Savunma Bakanlığı, NATO güçleri ve Afgan askerlerinin ülkenin güneyinde hava desteğiyle yürüttükleri operasyonlarda 40 Taliban militanının öldürüldüğünü bildirdi.

24 Eylül: Sri Lanka donanmasına ait gemilerin, Tamil Kaplanları örgütüne ait 25 gemiden oluşan filoya düzenlediği saldırıda 8 gemiyi batırdığı, 70 militanı öldürdüğü ileri sürüldü.

* ABD'nin Avrupa ve Avrasya'dan sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcılığında üst düzey yetkili Matt Bryza, "Türkiye'nin AB'ye üyelik sürecinin devam etmesi gerektiğini. Türkiye'nin üyelik treninin raydan çıkmasını kimse arzu etmiyor'' söyledi.

* Irak'ta Ramazan ayının ilk günü düzenlenen saldırılarda 22 kişi öldü, 44 kişi de yaralandı.

* Hizbullah lideri Hasan Nasrallah'ın dev gövde gösterisinden sonra Lübnanlı Hristiyanlar büyük bir gösteri düzenledi. Hristiyan milis güçleri eski lideri Samir Caca, Nasrallah'ın gövde gösterisine başkent Beyrut'un kuzeyinde düzenlenen karşı gösteriyle cevap vermiş oldu. Caca, "biz zaferi hissetmiyoruz. Çünkü Lübnan halkı zaferi hissetmiyor. Lübnan halkının büyük çoğunluğu büyük bir felaketin başlarına geldiğini ve geleceklerinin rüzgara kapılıp gittiğini hissediyor" dedi. Güçlü bir devletin ancak Hizbullah'ın silahsızlandırılmasının ardından ortaya çıkacağını savunan Caca, hiçbir silahın kendilerini teslim alamayacağını söyledi.

25 Eylül: Güney Osetya'da Tshinval'in denetiminde olmayan çatışma bölgesinde iki mayınlı saldırı gerçekleştirildi. Pauk çevre yolunda Gori köyünden Gürcistan'a doğru ilerleyen Gürcistan Savunma Bakanlığı'na ait bir aracın mayına çarpması sonucu 2 kişinin yaralandığı kaydedildi.

26 Eylül: İran Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ağazade ve Rusya Atom Enerjisi Kurumu aşkanı Sergei Krinkov Moskova'da bir araya gelerek Buşehr nükleer santralinin tamamlanmasının önündeki engelleri görüştüler.

27 Eylül: Afganistan-Helmand'a düzenlenen intihar saldırısında 20 kişi öldü.

* Tamil Eelam Özgürlük Kaplanları (LTTE) Lideri Velupillai Prabhakaran'ın barış görüşmelerinin yeniden başlaması için Sri Lanka hükümet yetkilileri ile bizzat görüştüğü açıklandı.

*Almanya İçişleri Bakanı Wolfgang Schaeuble'nin girişimiyle hazırlanan İslam Konferansı, başkent Berlin'de başladı.

* AP genel kurulu, Hollandalı Hristiyan Demokrat üye Camiel Eurlings tarafından kaleme alınan Türkiye raporunu bazı değişikliklerle oylayarak kabul etti. Genel rapor oylamasında 429 lehte ve 71 aleyhte oy kullanıldı, 125 parlamenter çekimser kaldı. Bağlayıcı özelliği olmayan tavsiye niteliğindeki raporda, Türkiye'ye AB üyeliği yolunda yapılan "reformların hızlandırılması" çağrısında bulunuldu. Üyelik öncesi Ermeni, Pontus ve Süryani soykırımını ön şart olarak Türkiye'nin tanıması gerektiği rapordan çıkarıldı. İlişkilerin normalleştirilmesi, eleştirilerin kabul edilmesi istendi. Kıbrıs Rum kesiminin tanınması ve limanların Rum araçlarına açılması istenirken, Kürt sorununa demokratik çözüm istendi.

* Dışişleri Bakanlığı, Avrupa Parlamentosu Türkiye raporunun, "AB sürecine sağlaması temenni edilen olumlu katkıya ilişkin beklentiler açısından tatmin edici, raporla ilgili rahatsızlıkların bir bölümünü gidermek suretiyle de Türkiye-AB ilişkilerinin daha fazla zarar görmesini önleme yönünde çaba göstermesini önemli buluyoruz. Bu yönde çaba sarf eden AP üyelerini takdirle karşılıyoruz" denildi.

* Irak Türkmen Cephesi (ITC) Kerkük İl Başkanlığına bomba yüklü araçla saldırı düzenlendi. Patlamada, 1 kişi öldü, 9 kişi yaralandı.

* Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili, Kodor'un üst kısmını Yukarı Abhazya diye isimlendirdiğini ilan etti.

* Casusuluk yaptıkları gerekçesiyle Gürcistan 4 Rus subayı tutuklayınca Tiflis-Moskova gerilimi yaşandı. Moskova, Büyükelçisini geri çekti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, "Gürcistan'ı kışkırtıcı politika uygulamak"la suçlayarak "Durum çok ciddi. Devlet eliyle haydutluk yapılıyor" dedi.

28 Eylül: AB Yüksek Temsilcisi Javier Solana ile İran'ın nükleer konulardaki baş müzakerecisi Ali Laricani arasındaki görüşmeler 2 gün sürdü Berlin'de.

* Gürcistan Devlet Başkanı Mihail Saakaşvili, Abhazya'nın kontrolünde olmayan Kodor'un yukarı kısmında geçen aylarda kurdurduğu 'sürgündeki Abhazya hükümeti'nin binasının açılışını yaptı. Bölgede yaşayan Svanlardan destek bekliyor.

* Kolombiya Devlet Başkanı Alvaro Uribe, FARC gerillalarının isteği üzerine ülkenin güneybatısında 2 belediye bölgesini askerden arındırmayı kabul etti.

* Çeçen direnişçiler Vedona bölgesinde pusu kurarak 11 Rus askerini öldürdü.

* AB'nin Güney Kafkasya Özel Temsilcisi Peter Semneby, Abhazya'nın başkenti Sonum'u ziyaret ederek yetkililerle görüştü. Semneby, Gürcistan ile Abhazya arasındaki gerilimin AB'yi kaygılandırdığını söyledi.

29 Eylül: Gürcistan'da casusluk yaptıkları suçlamasıyla mahkemeye çıkarılan 4 Rus subayın 2 ay süreyle tutuklu kalması kararlaştırıldı. Rusya sınıra birlik kaydırdı. Tiflis, subayların ülkenin askeri kapasitesi ve enerji kaynakları konusunda casusluk faaliyetlerinde bulunduklarını öne sürüyor.

* ABD Başkanı George Bush ile Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev, Beyaz Saray'da yaklaşık 1 saat süren bir görüşme yaptı. Bush, Nazarbayev'e ''ABD'ye Irak savaşındaki desteği, teröristlerle mücadeledeki istekliliği ve Afganistan'ın istikrarlı bir demokrasiye dönüşmesinde yardımı için'' teşekkür ettiğini söyledi. Nazarbayev de Kazakistan'ın 15 yıl önce eski Sovyetler Birliği'nden ayrılışı konusunda ABD'nin desteği için şükranlarını dile getirdi.

30 Eylül: Afganistan'da bu sabah düzenlenen intihar saldırısında 12 kişi öldü.

* İsrail'in, Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bir hedefe hava saldırısı düzenlediği bildirildi. İsrail'in, Gazze Şeridi'nde bir gruba düzenlediği hava saldırısında da Filistinli 1 militanın öldüğü bildirildi.

* Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, resmi ziyaret için gittiği Ermenistan'ın başkenti Erivan'da Ermeni soykırımı anıtını ziyaret etti. Chirac, soykırımın tanınmasını isteyerek "Yanlışlarını ve dramlarını kabul eden her ülke büyür" dedi.

* ABD Başkanı George W. Bush, İran'a, kitle imha silahı yapmasına yardım edecek biçimde destek veren şirket, kuruluş veya devletlere yaptırım uygulanmasını öngören yasayı onayladı.

* Sırbistan Meclisi Kosova'yı Sırbistan'ın gerçek özerkliğe sahip ayrılmaz bir parçası olarak tanımlayan yeni bir yasayı kabul etti.

1 Ekim: KKK ateşkes ilan etti. "1 Ekim 2006'dan itibaren bir ateşkes sürecinin ilan edilmesi karar altına alınmıştır. Atılacak adımlara ve gelişmelere bağlı olarak bu ateşkes süreci devam edecektir/ Güçlerimizin üzerine imha amaçlı gelinmedikçe kesinlikle silah kullanılmayacaktır. Ama imha amaçlı saldırı karşısında güçlerimiz kendilerini her biçimde savunacaklardır/Bu karara göre HPG Komuta Konseyi, tüm güçlerinin mevcut eylemsel pozisyonunu, hareket tarzını ve planlamalarını ateşkes durumuna göre yeniden düzenleyecektir/Tüm kadro, örgüt ve kurumlarının hedefi, ateşkes sürecinin başarısı olacak ve siyasal-örgütsel-eylemsel çalışma planlamaları buna göre yeniden düzenlenecektir/Bu süreç boyunca HPG güçlerinin lojistik ihtiyaçları ve tedbir amaçlı doğal hareketlilikleri dışında askeri amaçlı herhangi bir hareketliliği olmayacaktır/KKK sistemine bağlı olan tüm güçler için bu karar bağlayıcıdır. Hiç kimse zorlayıcı bir tutum içine girmeyecek, her güç sürecin başarısı için çaba içinde olacaktır" şartları iletildi.

* Gazze Şeridi'nde maaş protestolarına müdahale üzerine Hamas'a bağlı özel kuvvetlerle El Fetih'e bağlı güvenlik güçleri ve Abbas'ın özel muhafızları arasındaki çatışmalarda 12 kişi öldü, 75'ten fazla kişi yaralandı. İsrail ise Lübnan'dan çekilmeyi tamamladı.

* Brezilya seçimlerinde sol kanat Cumhurbaşkanı Luiz İnacio Lula da Silva ilk turda galip gelmesine yetecek oy oranını kıl payı farkla kaçırdı. Rakibi Sao Paula eyaletinin eski valisi Geraldo Alckmin ile ikinci tura kaldı.

* Avusturya genel seçimlerde muhalefetteki Sosyal Demokratlar (SPÖ) sandıklardan beklenmedik şekilde yüzde 35.7 oyla 1. parti olarak çıktı. Başbakan Schüssel'in Halk Partisi (ÖVP) 34.3 oy alarak 2., aşırı sağdaki Özgürlükçüler Partisi (FPÖ) yüzde 11 oy oranıyla 3. parti olarak çıktı. Onu yüzde 10 oranıyla Yeşiller takip etti.Diğer ırkçı Jörg Haider'in kurduğu Avusturya'nın Geleceği için İttifak adlı parti de yüzde 4 oy aldı.

2 Ekim: Uzun uğraşlardan sonra randevu alan Erdoğan, Bush tarafından kabul edildi.

PKK konusunda umduğunu Erdoğan bulamazken, Kerkük için de destek istedi. AB üyeliği için Bush'un, ''elimizden geldiğince yardımcı olacağız'' ifadesini kullandığı kaydedilirken, İran, Suriye, Filistin, Lübnan, Darfur sorununun da görüşüldüğü açıklandı.

* AB Genişlemeden Sorumlu Komiseri Olli Rehn, 4 günlük ziyaret için Türkiye'ye geldi.

* ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice; S. Arabistan, Mısır, İsrail ve Filistin topraklarını kapsayan Ortadoğu turuna çıktı.

* Çeşitli temaslar için Erivan'da bulunan AB Troykası heyetine başkanlık eden

Finlandiya Dışişleri Bakanı Erkki Tuomioja ile ortak basın toplantısı düzenleyen

Oskanyan, ülkesinin gelecek 5 yıl içinde ''Avrupa'nın yeni komşuluk politikası''

çerçevesindeki Eylem Planı üzerinde yoğunlaşmaları ve tüm yönlerde öngörülen

gelişmeleri elde etmeleri gerektiğini kaydetti.

* Gürcistan, geri adım atarak casusluktan tutukladığı 4 Rus askerini Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı aracılığıyla teslim etti. Rusya ise, Gürcistan'a hava, kara, deniz, demir yolu ulaşımı ve posta iletişimi ambargosu başlattı.

3 Ekim: İspanya Başbakanı Jose Luis Rodriguez Zapatero Madrid'de İngiltere Başbakanı Tony Blair'i kabul etti. Liderler iki ülke arasındaki ekonomik ilişkileri ve ETA'nın ateşkesinden sonra Bask bölgesindeki barış sürecini ele aldılar.

4 Ekim: İngiliz parlamenter Lord Russell Johnston tarafından hazırlanan tavsiye niteliğindeki rapor ve buna bağlı karar tasarısı hakkında AKPM Genel Kurulu'nda yapılan oylamada 61 oyla kabul edildi. 1 hayır oyu çıktı. Türkiye, Irak, İran ve Suriye'de yaşayan Kürtlerin kültürel durumunun ele alındığı raporda, Kürtler dünyanın en büyük devletsiz uluslarından biridir ifadesi kullanıldı. Genel Kurul'da kabul edilen bir değişiklik önergesi ile siyasi istikrarın Kürtlerin kültürel durumunun gelişmesiyle doğrudan ilgili olduğu vurgulandı ve barış ve istikrarın olduğu yerde otomatik olarak etnik grupların kültürel durumu gelişir denildi. Türkiye'de üniversitelerde Kürtçe okutulması da istendi.

* Nijerya'da, Nijer Deltasını Özgürlüğe Kavuşturma Hareketi (NDÖKH), Ekulama

istasyonu civarında Shell firmasının işlettiği bir petrol pompalama istasyonu yakınında çıkan çatışmada 9 askerin öldüğünü açıkladı.

5 Ekim: Sri Lanka'nın doğusunda, ordu birlikleriyle Tamil gerillaları arasında çıkan çatışmalarda en az 22 gerillanın öldürüldüğü, 5 askerin ağır yaralandığı bildirildi.

* Pakistan'da Sünni ve Şii aşiretleri arasında çıkan çatışmalarda havan topu da kullanıldığı ve 17 kişinin öldüğü bildirildi.

* İsrail'in Gazze Şeridi-Mısır sınırındaki bir tünele düzenlediği hava saldırısında tünelin havaya uçması sonucu 5 Filistinlinin öldüğü bildirildi.

* Almanya Başbakanı Angela Merkel 2 günlük resmi ziyaret çerçevesinde Ankara'da Sezer ve Erdoğan'la görüştü. Kıbrıs'a ilişkin ek protokolün uygulanmasını istedi.

5-6 Ekim Ortadoğu turuna çıkan ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice Irak'ın başkenti Bağdat'a da sürpriz ziyarette bulundu. Erbil'e de geçerek Federal Kürdistan Başkanı Mesut Barzani ile bir araya geldi. ABD'le işbirliği içinde oldukları için Irak

Barzani'ye teşekkür etti. Barzani de, Kürtlerin diğer uluslar gibi kendi kaderini tayin etme hakkı olduğunu belirterek, Kürdistan Parlamentosu'nunun bu hakkın federal ve demokratik bir Irak çerçevesinde kullanması konusunda karar aldığını söyledi.

7 Ekim: Nepal'de hükümet ile komünist gerillalar arasındaki barış görüşmeleri, 4 ay aradan sonra yeniden başladı. Görüşmeler, Başbakan Girija Prasad Koirala, iktidardaki 7 partili ittifakın liderleri ve Maocu gerillaların lideri Prachanda arasında yapıldı.

8 Ekim: Irak'ta Şii bir militana yönelik Şiilerin yoğun olduğu Divaniye'ye ABD'nin yaptığı operasyonda 30 kişinin öldürüldüğü açıklandı.

* NATO'dan yapılan açıklamada, Afganistan-Uruzgan eyaletinin Çarçino

çatışma bölgesinde çıkan çatışmalarda 52 Taliban militanını öldürdüğü kaydedildi.

* K. Kore nükleer deneme yapacağını duyurmasıyla ABD ve bölge ülkeleri ayağa kalkarken, uluslararası uyarılara karşın "ilk kez" nükleer silah denemesi yaptığını duyurdu.

Çin ve Japonya da kabul edilemez buldu. Rusya, ABD, Almanya, Endonezya, Hindistan kınadı. Bush yönetimi BM Güvenlik Konseyi'ni acil önlemler alması için toplantıya çağırdı.

* Rusya'nın önde gelen gazetecilerinden Anna Politkovskaya, Moskova'da uğradığı silahlı saldırı sonucu hayatını kaybetti. Kremlin yönetiminin Çeçenistan politikasını sert eleştirenlerden biri olan Politkovskaya, Novaya Gazeta'da yine Çeçenistan'da yaşanan durumu irdeleyen bir çalışma hazırlığında olduğu kaydedildi. Sivil Organizasyonlar Konseyi Başkanı Taisa İsayeva, ünlü gazetecinin savaşın yiyip bitirdiği Çeçenya'da gizemli bir şekilde patlama yapan kanser ve verem vakalarıyla ilgili araştırma yapmaya başlamasının ardından öldürüldüğüne dikkati çekti. Rusya, Gürcü vatandaşlara yönelik operasyonu da sürdürdü.

* Başbakan Erdoğan S. Arabistan'a giderek Kral Abdullah ile görüştü.

9 Ekim: Irak Devlet Başkan Yardımcısı Tarık El Haşimi'nin kardeşi General Amir El Haşimi, Bağdat'taki evinde öldürüldü.

10 Ekim: İtalya Başbakanı Romano Prodi, Lübnan Başbakanı Fuad Sinyora ile bir araya geldi.

11 Ekim: Sri Lanka ordusu Tamil gerillalarına yönelik operasyonda ağır kayıp verdi. Çatışmalarda 129 asker öldü.

* İsrail askerlerinin Gazze Şeridi'nde Abassan Köyü'ne düzenlediği operasyonda 8 Filistinlinin öldüğü bildirildi.

12 Ekim: 400 bin Ermeni'nin yaşadığı Fransa'da sosyalistlerin sunduğu, Ermeni soykırımının olmadığını söylemeyi suç sayan tasarı kabul edildi. İktidardaki UMP desteğiyle 1 yıl hapis ve 45 bin euro ceza öngörüldü. 19 oya karşı 106 evet oyu çıkarken, oylama öncesi Türkiye'de haftalarca tartışıldı, eylemler yapıldı. Boykot gündeme gelirken, "İşine bak Fransa. Cezayir'i, Senegal'i unutma" diye sert çıkan AKP Hükümeti de, Cezayir'de soykırım olmadığını söylemeyi suç sayan bir tasarı hazırladı. Fransa'da Yahudi soykırımına karşı çıkmak da suç sayılıyor. Başbakan Erdoğan, "kara leke" diye nitelendirdi.

* ABD'nin PKK Koordinatörü Josph Ralston, PKK ateşkesinin kendilerini memnun ettiğini ancak bunun yeterli olmadığını söyledi.

* Gazze Şeridi'nin kuzeyinde bir İsrail uçağının HAMAS militanlarına ait aracı vurduğu, saldırıda 3 militanın öldüğü bildirildi.

13 Ekim: Afganistan-Kandahar NATO konvoyunu hedef alan intihar saldırısında 8 sivilin öldüğü bildirildi.

* BM Güvenlik Konseyi, Gürcistan'daki BM gözlemci misyonunun görev süresini 6 ay daha uzatan karar tasarısını kabul etti. Sorunu Rusya'nın taşıması üzerine GK, Gürcistan'ın Kodor'dan çekilmesini ve Abhazya'ya yönelik eylemlerine son vermesini de istedi.

* BM Genel Kurulu, Güney Kore Dışişleri Bakanı Ban Ki-Moon'u, yeni BM Genel Sekreteri olarak resmen atadı. Kofi Annan'ın görev süresi 31 Aralık 2006'da dolacağı için Ban Ki-Moon 5 yıllık görevine 1 Ocak 2007'de başlayacak.

14 Ekim: İspanya Dışişleri Bakanı Miguel Angel Moratinos, Suriye'nin başkenti Şam'da Devlet Başkanı Beşşar Esad tarafından kabul edildi. Esad, "Barış adil ve küresel olmalı,

bunun yanı sıra, İsrail ile hem Suriye, hem Lübnan hem de Filistin'in
müzakerelerini kapsamalı" dedi.

* BM Güvenlik Konseyi'nin K. Kore nükleer denemesiyle ilgili 1718 sayılı kararı kabul etti. Oybirliğiyle kabul edilen kararda nükleer deneme kınandı. Pyongyang'ın tüm nükleer silahlarını ve nükleer programlarını terk etmesi gerektiği vurgulandı. Karara göre, BM'ye üye devletler, askeri araçlar ve malzemelerin Kuzey Kore'ye satılmasını ve transfer edilmesini dolaylı ya da dolaysız engellemeye çağrıldı. Ayrıca karar, bu ülkeye teknoloji transferini de engellemeye çalışıyor. Karara göre, Kuzey Kore'nin aynı transferi BM'nin üye ülkelerine ihraç etmesi de engellenecek.

* Sudan hükümeti ile direnişçi Doğu Cephesi arasında bir barış anlaşması imzalandı. Eritre'nin yardımıyla Asmara'da imzalanan anlaşma, doğu eyaletinde 12 yıllık silahlı çatışmaya son verilmesini öngörüyor. Hartum'un gönderdiği müzakereci Mustafa Osman İsmail ile Doğu Cephesi lideri Musa Muhammed Ahmed'in imza koyduğu anlaşma, Asmara'daki Devlet Başkanlığı Sarayı'nda düzenlenen bir törende imzalandı. Arap olmayan Beja ve saf Arap olan Raşaydiya kabilelerinden oluşan Doğu Cephesi, eyaletin zengin doğal kaynaklarını başka bölgelerde değerlendirdiği gerekçesiyle Hartum yönetimine karşı ayaklanmıştı.

15 Ekim. İsrail ordusu Gazze'deki Cebaliye mülteci kampına füzelerle saldırısı dahil 3 günde biri 8 yaşında kız çocuğu 21 Filistinli öldü.

* Bağdat'ın kuzeyine düşen Balad kentinde, Şii milisler 46 Sünni'yi öldürdü. Kerkük'te düzenlenen 5 intihar saldırısında 11 kişi öldü, 62 kişi yaralandı. Diğer olaylar dahil edildiğinde ölü sayısı 85'i buldu. Son 2 haftada 46 ABD askeri öldürülürken, Mart 2003'ten sonra ölen Amerikan askerlerinin sayısı 2756'ya yükseldi.

* AB Komisyonu Başkanı Barroso, BBC'ye verdiği mülakatta "Türkiye konusunda endişeliyiz, çünkü reformların ritmi bizim bakış açımıza göre yavaş. Siyasi ve ekonomik bütün kriterlere uyarsa, Türkiye'nin aramızda olması çok iyi olacak diye düşünüyorum. Türkiye'nin AB üyeliği 15-20 yıldan önce beklenmemeli" diye konuştu.

* Sri Lanka'da askeri bir konvoyu hedef alan bombalı saldırıda 103 kişi öldü.

17 Ekim: İsrail askerleri, Gazze Şeridi'nde 4 Filistinliyi daha öldürdü. 1'inin Hamas'ın silahlı kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları üyesi olduğu kaydedildi. Eylül 2000'den sonra ölenlerin sayısı, çoğu Filistinli olmak 5 bin 442'ye yükseldi.

18 Ekim: ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, BM Güvenlik Konseyi'nin nükleer denemede bulunduğunu açıklayan Kuzey Kore'ye yönelik aldığı yaptırımların uygulanması konusunda çıktığı ikna turu çerçevesinde Japonya'nın başkenti Tokyo'ya gitti.

* Abhazya Parlamentosu, sivil toplum örgütlerinin yaptıkları çağrı üzerine Rusya'dan bağımsızlığın tanınmasını talep eden karar metnini onayladı.

* Gürcistan'da temaslarda bulunan ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Daniel Fried, Rusya'da yaşayan Gürcüler'e yapılan baskıları eleştirdi ve ''bu tür tutumların 21. yüzyılda yerinin olmadığını'' kaydetti.

19 Ekim: Bağdat'ta 36 kişi öldürüldü. Musul'da bir karakola düzenlenen intihar saldırısında 12 kişi öldü. Ardından çıkan çatışmada 7 kişi öldü. Kerkük'te banka şubesine bomba yüklü düzenlenen saldırıda 12 kişi öldü.

* Lübnan Meclisi'nde çoğunluğun lideri Saad Hariri, Paris'te Chirac'la görüşmesinden sonra gazetecilere yaptığı açıklamada, "Fransız liderden, İsrail uçaklarının Lübnan hava sahasını ihlal etmesine bir son verilmesi için müdahale etmesini istediğini" söyledi.

(sa)