Baskılara rağmen köyü terk etmeyen tek Alevi çifti
MELTEM OKTAY/ DEVRAN TOPTAŞ
AMED (DİHA) – Yıllar öncesinde 400 hanelik bir Alevi köyü olan Amed'in Qadiya Mezin köyünde 1980 darbesinden sonra tüm Aleviler göç etse de Ahmet ve Gülnaz Batu çifti, yıllardır kültür ve inançlarına göre yaşıyor.
Neredeyse 600 yıldır kökleri Amed'in (Diyarbakır) Qadiya Mezin (Büyükkadı) köyüne bağlı yaşayan Aleviler, 1980 darbesi ardından yerlerini yurtlarını terk etmek zorunda kaldı. Birçok neslin Alevi kültürü ile yetiştiği köyde, 30 yıl öncesine kadar yaklaşık 400 hane bulunurken, bugünkü gibi yaşanan devlet baskılarından dolayı kimi aileler Avrupa yolunu tutarken, kimileri ise çevre il ve ilçelere göç etmek zorunda kaldı. Tüm Alevilerin köyü terk etmesi ardından ise göç alan köye Irak, Suriye, çevre il ve ilçelerden insanlar yerleşirken, o günden bu güne köyünü hiç terk etmeyen Alevi Ahmet ve Gülnaz Batu çifti, kendilerinden önceki nesillerden öğrendikleri kültürleri ile çocuklarını bu köyde büyüttü.
Köyde kalan tek Alevi
80'lerden önce inanç ve kültürlerini yerine getirmek için köyde belirlenen bir evde toplanan Aleviler, burada Cem yaparak ibadetlerini yerine getirirken, şimdilerde köyde tek kalan Alevi aile, inançlarını yerine getirmek için Amed merkezdeki cemevine geliyor. Eskiye dair yaşanmışları özlem ve hüzünle anlatan çift, yıllardır yaşadıkları evde birbirlerinin en büyük destekçisi. Günlük yaşamlarını küçük bahçelerinde ektikleri meyve ve sebzeler ile geçiren çift, köylülerle olan ilişkilerinden dolayı köyde yaşayan insanlar tarafından da en çok sevilen ailelerden biri.
600 yıllık köylerini terk etmediler
600 yıl önce atalarının bu köye yerleştiğini belirten Ahmet Batu, bir kısmının Dersim'den bir kısmının Horasan'dan geldiğini anlattı. Eskiden köyde sadece Alevilerin yaşadığını ve hemen hemen hepsiyle kan bağlarının bulunduğunu söyleyen Batu, Türkiye'nin en tahsilli köyü olduklarını, eskiden birlik ve beraberliğin daha derinlikli olduğunu anlattı. 68 kuşağının devrimcileri Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, Taylan Özgür, Sinan Cemgil gibi isimlerin köylerine gelerek örgütleme çalışmaları yürüttüğünü ifade eden Batu, köyünde örgütlü bir köy olduğunu söyledi.
'İyi ki gitmemişim'
Köyün aydın insanlardan oluştuğunu ekleyen Batu, "80 darbesinde köy çok baskı gördü. Evlere baskınlar düzenleniyordu. Herkesi köyün harmanında toplayıp falakaya yatırdılar. Askerler evleri geziyordu. Yaşanan baskılardan dolayı insanlar terk etmeye başladılar. Bu köyün arazisi çoktu. Herkes arsasını, arazisini, köklerini bırakıp gitmek zorunda kaldı. Zaman zaman burayı terk eden eski komşularımızla görüşüyoruz. Kimileri bazen geliyor buraya. Biz de o zaman gitmeyi düşündük, ama imkanımız yoktu. Ama şimdi 'iyi ki gitmemişim' diyorum. Burası benim toprağım. Kendi topraklarımızda kaldık. Burada neler yaşandı. 6-7 dedemin toprağı burası. Kökleri var burada. Diyarbakır'ın en temelli köyü bu köydür" dedi.
'30 yıldır burada biz tek varız'
Eskiden evlerde inançlarını yerlerine getirdiklerini belirten Gülnaz Batu ise köyde Alevi dedelerin bulunduğunu ve onların köyde cem düzenlediklerini anlattı. Yapılan lokmaları dedelerin duasından geçirdikten sonra komşularına dağıttıklarını ifade eden Batu, "Köyümüzde inançlarımızın gereğini yerine getirebiliyorduk. Şimdi kimse kalmadı. 30 yıldır burada biz tek varız. Buraları bırakmayı da asla düşünmüyoruz" diye anlattı.
(fç/kk)
