Brecht'in 'Kural ile Kuraldışı' oyunu Kürtçe sahnelenecek
İSTANBUL (DİHA) - Teatra Jiyana Nû oyuncuları, ünlü oyun yazarı Bertolt Brecht'in “Kural ile Kuraldışı” adlı oyununu “Qayde û Îstisna" ismi ile Kürtçeye uyarladı. Geçtiğimiz günlerde prömiyeri yapılan oyun, ezen ve ezilen arasındaki ilişkiyi ele alıyor.
İstanbul'daki tiyatro grupları ile her yıl ortak çalışma yürüten İtalyan Theater an der Ruhr ekibi, bu yıl Mezopotamya Kültür Merkezi (MKM) bünyesinde bulunan Kürt tiyatrocuları ile ortak bir çalışmaya imza attı. Yürütülen ortak çalışmalar sonucunda ise MKM bünyesinde yer alan Teatra Jiyana Nû oyuncuları, ünlü oyun yazarı Bertolt Brecht'in “Kural ile Kuraldışı” adlı oyununu "Qayde û Îstisna" ismi ile Kürtçeye uyarladı.
Prömiyeri 2 Ekim'de Su Gösteri Merkezi'nde yapılan oyun, yine aynı mekanda 22 Ekim günü saat 20.00'da yeniden sahnelenecek. Sonrasında ise Türkiye ve Kürdistan kentlerinin yanı sıra Avrupa'nın kimi kentlerinde sahnelenecek.
İktidarın kaçınılmaz biçimde despotizme evrilme sürecini karakterler üzerinden anlatan oyununun yönetmenliğini Ferhad Feqî, çevirisini Serkan Birûsk ve Serhat Aydın, dramaturjisini ise Çetoyê Zedo yaptı. Oyunda rol alan isimler ise Abdullah Tayboğa, Cebar Alp, Sakîna Jîr, Rûgeş Kırıcı, Yasemin Karadağ, Serhat Kural ve Ümit Uçar.
‘Brecht, iki-üç kişi ile ezen ve ezilen sistemini çok güzel anlatmış’
Sahneleyecekleri oyunun üzerinde yaklaşık bir ay çalıştıklarını belirten oyunculardan Rûgeş Kırıcı, oyunda aslında birçok sanat dalının iç içe geçtiğini ifade etti.
Kırıcı, oyunun içeriği hakkında ise şu bilgileri paylaştı: "Oyun bezirgan ile çalışanlarını konu alıyor. Bezirgan ve çalışanları bir yolculuğa başlıyor ve petrol çıkan bir şehre gitmek istiyorlar. Bu yolculukta bezirgan ile çalışanlarının arasındaki ilişkide ezen ve ezilen ilişkisini görüyoruz. Gerçekten çok güzel bir dille bahsetmiş Brecht. İki üç kişi ile ezen ve ezilen sistemini bütünüyle anlatmış. Ben de orada ezen kesimin temsili olan bezirganı oynuyorum."
‘Ezilen, kendisini ezene yardım ettiği zaman kuraldışı oluyor’
Oyunun dramaturjisini yapan Çetoyê Zedo ise, oyunun ezenin sistem içindeki hukuksuzluğunu anlattığını ifade etti. Oyunun ana karakterlerinden olan Bezirgan'ın tiyatroda sömürge bir kişi olduğunu söyleyen Zedo, bunu da şu sözlerle açıkladı: "Bezirgan, hiçbir zaman ezilen birinin ezen kişiye yardım edeceğini kabul etmiyor. Onun görüşüne göre ezilen kişi, ezene her şeyi yapabilir. Qayde ve Îstisna'da kural, ezilenin kendisini ezene yardım etmemesidir. Ezilen, kendisini ezene yardım ettiği zaman ise kuraldışı oluyor. Bütün kurallara göre hukukun kendisi de ezen kesimin kurallarına göre oluşmuştur. Bunun için istisnalara yer yoktur ve kurallar hiçbir zaman ezenlere göre oluşmuyor."
Oyunun ana karakterleri olan hamal ve rehber hakkında da kısa bilgiler veren Zedo, şunları söyledi: "Hamal daha çok yük taşıyan ve sınırları geçendir. Burada hamal, bir kaçakçı gibi ama kendi için değil, bir bezirganın kaçakçısı olarak hareket ediyor. O hiçbir zaman günlük dışında düşünemez. Sadece alacağını düşünüyor. Bunun için hayatını da tehlikeye atar. Ezilme o kadar ruhuna işlemiş ki bu sistemi değiştiremiyor. Rehber yine de tiyatroda bir sınıfı temsil ediyor. Emekçi sınıfıdır. Hakları vardır. Sendikalıdır. Direnebilir ve cevap verebilir."
Oyuncular ve perde arkasındaki isimler bu sözlerle anlattıkları oyun yakından izlemek için herkesi 22 Ekim'de oyunu sahnelenecekleri salona davet etti.
(sde/za/öç)
