Ödemişli kadınlar imkânsızı başardı!
İZMİR (DİHA) - Ödemiş'te 5 yıl önce 9 kadının el emeği ürünler çıkararak kurduğu kooperatif 40 üyeye ulaştı. Kadınlar, bütün zorlukların üstesinden gelerek imkânsızı başardıklarını dile getirdi.
İzmir'in Ödemiş ilçesinde 2011 Eylül ayında 9 kadın tarafından kurulan Ödemiş Kadın, Çevre, Kültür ve İşletme Kooperatifi 40 aktif üyeye ulaşarak kadınların birlikte üretim yapabileceğini gösterdi. Erkeklere ve kapitalizme ihtiyaç duymadan kadınların birlikte yaşayarak ürettiklerini belirten Kooperatif kurucusu Ayşe Koldaş, 5 yıllık deneyimlerinin ve tartışmalarının sonunda herkesin ortaklaştığı bir adalet sistemi yarattıklarını ifade etti. Koldaş, bu sayede egemenlerin dışında kadınlar olarak alternatif yaşam var ettiklerini söyledi.
'Kadın emeği görünüyor'
Düşlerini gerçekleştirmek için kooperatif kurma arayışlarına girdiklerini belirten Koldaş, mücadelenin örgütlü olması gerektiğini düşündüklerini dile getirdi. Komün inşa ettiklerini kaydeden Koldaş, ancak bu komünü resmi anlamda kooperatif olarak nitelendirdiklerini ifade etti. Koldaş, bu sayede emeklerini yasal zemine oturtturup görünür kıldıklarını vurguladı. Kadınların birlikte üretip yaşamasının imkânsız göründüğünü ancak zamanla bu algıyı ters yüz ettiklerini belirten Koldaş, "Kadınlar toplumdaki yerlerini güçlendirmek istiyor. Birilerine muhtaç kalmak istemiyor. Bunun içinde emeklerine ve komünlerine sahip çıkıyor" dedi.
'Tüccarların ilgisini çekiyor'
Ödemiş kültürünün el sanatları ve ipek dokumacılığı yönünden zengin olduğunu ifade eden Koldaş, bu zenginliğin son yıllarda tüccarların dikkatini de çektiğini kaydetti. Tüccarların bu kültür alanını pazar yerine çevirmek istediğini kaydeden Koldaş, "El sanatları ve ipek dokumacılığına ilgi olduğu için tüccarlar kapitalist mantıkla seri üretim yapıyor. Bununla emeğin değeri düşüyor ve emek pazarlanıyor" dedi.
'Ortak kararlar alıyoruz'
Kooperatifin örgütlü yapısı içerisinde kararları verenlerin emekçiler olduğunu kaydeden Koldaş, "Emeğini, zamanını, fikrini ortaya koyan üyeler olarak bir araya gelip kolektif olarak karar alıyoruz" dedi. Farklı fikirlerin bir araya gelip daha yaratıcı şeyler ortaya çıkardıklarına inandıklarını kaydeden Koldaş, "Kooperatifte kimsenin zamanı hakkında bir pazarlık yapılmıyor. Herkes emeği karşılığında para kazanıyor. Herkes usta olduğu alanda bir şeyler üretiyor" dedi.
'Kültürü koruyoruz'
Ödemiş'in mitolojik çağlardan bu yana dünyaya ipek böcekçiliği ve kumaş boyası ürünlerini pazarladığını belirten Koldaş, geleneksel kültürün unutulmaya yüz tuttuğuna dikkat çekti. Kültürün akademik olarak aktarılamayacağını ifade eden Koldaş, "Usta ölünce kültür onunla kayboluyor. Biz kültürün akademik bir bilgi kalmasını istemedik. Pratik olarak ustalarla çalışıp bunu yeni nesile aktarmak istedik. Kadın arkadaşlarımızla bunu çok iyi yapıyoruz" dedi.
'Meyvelerden kumaş boyası elde ediyoruz'
Üretimde geleneksel yöntemleri esas aldıklarını vurgulayan Koldaş, kozalar halinde satın aldıkları ipekleri geleneksel el tezgâhlarında ilk önce ipe dönüştürdüklerini ifade etti. Kozalarının ip haline getirilmesi ve boyanmasında endüstriyel ya da kimyasal ürün kullanmadıklarını ifade eden Koldaş, "Boya için bahçelerimizdeki doğal meyvelerden faydalanıyoruz" dedi. İğne oyası, yazma, geleneksel dokuma ürünleri ve kıyafetlerle beraber son bir aydır tereyağı ve yoğurt üretimi de yaptıklarını belirten Koldaş, üretim sonrası kalan attıkları çöp yerine yeni üründe değerlendirdiklerini dile getirdi.
'Holdinglerle aynı ölçüde vergi veriyoruz'
Devletin sadece kadın kooperatiflerine dayattığı prosedürlerden dolayı zorlandıklarını kaydeden Koldaş, "Türkiye'de sadece kadın kooperatifleri büyük holdinglerin tabi tutulduğu birinci sınıf muhasebe defterine tabi tutuluyor. Bu holdinglerle aynı ölçüde vergi veriyoruz. Devlet bu sorunu bir an önce çözmeli. Kadınlarla ilgili düzenleme yaparken kadınlara sormalı. Kadınlarında bu sorunlar karşısında örgütlü mücadelesini sağlaması gerekir" diye konuştu.
(sy/cnö/cd)
