Cezaevindeki işkenceler raporlandı
ANKARA (DİHA) - Adalet Bakanı, cezaevlerinde işkence yaşanmadığı ve buna ilişkin bir tek örnek bulunmadığı iddiasına karşın İHD'nin Osmaniye 2 Nolu T Tipi Cezaevi'nde görüştüğü çoğu Nisêbîn'de yaralanan yurttaşlara ağır işkenceler yapıldığı raporlandı.
İnsan Hakları Derneği (İHD) Akdeniz Bölge Temsilciliği ve Adana Şubesi Hukuk Komisyonu, Osmaniye 2 Nolu T Tipi Cezaevi'ndeki tutsakların ve ailelerinin yoğun hak ihlalleri iddiaları üzerine bir çalışma başlattı. İHD'ye Osmaniye Cezaevi'nde kalan 61 tutuklu tarafından mektup gönderilirken, en çok hak ihlaline uğrayanların Mêrdîn'in (Mardin) Nisêbîn (Nusaybin) ilçesinde sokağa çıkma yasaklarında yaralanan ve daha sonra tutuklanan sivil halk olduğu ortaya çıktı.
Kürdistan'da başlatılan savaş ile beraber binlerce Kürt cezaevlerine konurken, daha önce cezaevlerinde olan tutsaklar da savaştan en çok etkilenen kesim oldu. Aileleri, avukatları ile görüşlerine engel çıkarılan tutsakların her türlü sosyal aktiviteleri ile dergi, gazete ve kitap gibi temel hakları olan araçlardan da yararlandırılmayan tutsaklar, özellikle fiziksel şiddete de maruz kalıyor. Özyönetim alanlarında kendi mahallelerinde ve evlerinde yaralandıktan sonra tutuklanan yüzlerce yurttaş üzerindeki baskılar ise daha da yoğunlaştırıldı.
Cezaevinden gelen şikâyetler üzerine tutsaklarla yüz yüze görüşen İHD Adana Şubesi Hukuk Komisyonu üyesi avukatlar, tutsakların anlatımlarını ve daha sonra kendi gözlemlerini rapor halinde yayınladı.
Tutsaklar aç ve susuz bırakıldı
Raporda, Av. Yasemin Dora Şeker'in görüştüğü tutsak Osman Bozkurt, Nisêbîn'deki sokağa çıkma yasaklarının devam ettiği günlerde bir evin içinde iken ve herhangi bir suç faaliyeti içinde olmadığı halde devlet güçlerinin bombalı saldırıları sonucu şarapnel parçalarıyla yaralandığını, çatışmalı alandan çıkarılan sivil ve yaralı olduğu halde Nisêbîn'de Süleyman Bölünmez İlkokulu'nun içinde annelerin de içlerinde olduğu diğer siviller ile birlikte işkence gördüğünü açıkladı. Raporda, Bozkurt'un Osmaniye Cezaevi'ne getirildiği süre boyunca aç bırakıldığı, cezaevi ringlerinde aç ve susuz bırakılarak, uzun süre darp edildiği bilgisi paylaşıldı.
Sol gözünden yaralandı, sadece bir antibiyotik verildi
Bozkurt'un sol gözünden yaralandığı, tedavisi için Mêrdîn'den Adana'ya götürüldüğü, ancak tedavisi yapılmayarak cezaevine götürüldüğü saptanan raporda, Bozkurt'a ağır yarasına rağmen sadece çıkarıldığı revirde bir ağrı kesici verilerek apar topar cezaevine konulduğu bilgisi de yer alıyor. Bozkurt'un zaten genel olarak kalabalık ve sağlığa elverişsiz bir ortamda, tedavisinin yapılmasının yanı sıra sürekli fiziksel şiddet görmesinin etkisiyle diğer gözünün de hasar gördüğü rapora yansıyan bir başka bilgi oldu.
Kobra ile bacağından yaralandı
Hukuk Komisyonu'ndan Av. Fatma Kaymaz Son'un görüşme yaptığı bir başka tutuklu Ünal Gümüş de Nisebîn'de Haziran ayında yaralanan ve ardından tutuklananlardan birisi. Görüşme sırasından Gümüş'ün beyanı kayıt altına alınırken, Gümüş'e yönelik hak ihlalleri rapora şu şekilde yansıdı: "Nisêbîn'de sokağa çıkma yasakları sırasında evinde iken bir polis kobrasından açılan ateşle bacağından yaralandığını, Osmaniye'de iken hastaneye götürüldüğünü, ancak muayene dahi edilmeden geri getirildiğini, revire çıkarılmadığını, ağrılarının devam ettiğini, bacağındaki yaraların iyileşmediğini, tedavi edilmesi gerektiğini, sık sık suların kesildiğini, koğuşta kalabalık olduklarını, yaralı olmaları sebebiyle bakıma muhtaç olduklarını söyledi."
Gardiyanlar sürekli küfür ve tehdit ediyor
Raporda, Gümüş'e yönelik hak ihlalleri bununla sınırlı değil. Raporda, Gümüş'ün gardiyanlardan tarafından sürekli kötü muameleye maruz kaldığı, kendisine küfür ve tehditler savrulduğu, Nîsêbîn'den getirilenlerin olduğu koğuşa yönelik özellikle kötü muamelede bulunulduğunu, diğer mahpuslarla görüştürülmedikleri, ailesinin getirdiği eşyaların kabul edilmediği, kantinden alışveriş yapmaya zorlandıklarını ifade ettiği belirtildi.
'Nisêbîn'de yakalandı, teröristtir'
Yine İHD Adana Şubesi Hukuk Komisyonu avukatlarından Nurettin Tanış'ın görüşme yaptığı Mehmet Tahir Avcı da, sistematik işkenceye dahil edilen tutsaklardan. Avcı'nın da Nisêbîn'de bir patlama sonucu şarapnel parçalarının akciğerlerini parçaladığı bilgisi edinirken, Tanış'ın tedavisinin hiçbir şekilde yapılmadığı, askerlerin sağlık görevlilerine Tanış için "Nusaybin'de yakalandı. Teröristtir" dediği, bunun üzerine Tanış'ın askerin yönlendirmesiyle hastane personelinin düşmanca tavırlarına maruz kaldığı belirtildi. Raporda, hastanenin kan almakla görevli hemşirenin Tanış'a yönelik "Senin pis kanını almazdım ama mecburum" şeklinde nefret söylemiyle hakaret ettiği ifade edildi.
16 kişilik koğuşta 24 kişi kalıyor
Nisêbîn'de sokağa çıkma yasaklarının olduğu dönemde göğsünden şarapnel parçası ile yaralanan tutsak Abdulkadir Baybars ile görüşen Av. Nurettin Tanış'ın çalışması olan bir diğer hak ihlalinde de Baybars'ın cezaevi koşulları ile cezaevi görevlilerinden şikâyetçi olduğu belirtildi. Raporda, Baybars'ın yaşadığı hak ihlalleri şu şekilde sıralandı: "Tutsağa yeteri miktarda su verilmediği, askeri hizada yürümeleri için baskı uygulandığı, hakaretlere ve küfürlere maruz kaldıkları, yaralı olduğu halde tedavi edilmediği, hastaneye sevkinin yapılmadığı, 16 kişilik koğuşta, 24 kişi kaldıklarını saptandı."
Gardiyanlardan 'ölüm' tehdidi
Ayrıca Baybars'ın ve koğuşundaki diğer tutsakların az miktarda yemek aldıkları, havalandırma kısmına çok az süre çıkarıldıkları, sportif faaliyetlerin kısıtlandığı, keyfi uygulama ve aramaların yapıldığı, Yusuf isminde bir gardiyanın "Burada uslu durmazsanız, hepinizi öldürürüz" şeklinde tehditte bulunduğu rapora yansıyan diğer hak ihlallerinden sadece bir kaçı.
Geniş katılımlı tutsak görüşmelerinin aldığı rapor bununla da sınırlı değil. Ayrıca sadece Nisêbîn'de yaralananların ele alındığı tutsakların yanı sıra yine başka cezaevlerinden Osmaniye 2 Nolu T Tipi'ne nakledilen tutsakların hak ihlallerini içeren rapor, İHD'nin resmi web sitesinde birçok bilgiyi barındırarak okunmayı bekliyor.
(sa/kk/rp)
