'Yetki gaspıyla atanan kayyımlar istifa etmeli'
AMED (DİHA) - İktidarın KHK'yle şu ana kadar 29 DBP'li belediyeye kayyım atadığını belirten DBP Genel Merkezi Hukuk Komisyonu Üyesi Avukat Şivan Cemil Özen, "Kayyımların bütün işlemleri yok hükmündedir, istifa etmeliler" dedi.
Daha önce meclis gündemine gelen ve muhalefet partilerinin karşı çıkmasıyla Torba Yasa'dan çıkarılan belediyelere kayyım atanması, 1 Eylül'de çıkarılan 674 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile hayata geçirildi. KHK ile belediye başkanı ve yardımcısı ile meclis üyelerinin "örgüte yardım etme" gerekçesiyle görevden uzaklaştırılmasıyla yerlerine kayyımlar atandı. Görevden alınan belediye başkanlarının yerine atanacak kayyımları 15 gün içinde büyükşehir belediyesi ve il belediyelerinde İçişleri Bakanı, ilçe belediyelerinde ise valiler belirliyor. Belediyelerin bütçe, muhasebe, iş ve işlemleri valilik onayıyla mal müdürlüğünde görülüyor. Yine bu düzenlemeyle belediye meclisi, kayyımın çağrısı olmadıkça toplanamayacak. KHK'ye dayanılarak Xalfetî (Halfeti), Hewêng (Bozova) ve Weranşar (Viranşehir) belediyelerine Urfa Valiliği'nce fiili kayyım atandı. Üç belediyenin her türlü hizmet alımı, ödeme, ihale yapma ve diğer belediyecilik faaliyetleri ilçe kaymakamlarının onayına bağlandı.
'Yerelde iktidar olan partimize tahammül edemeyen bir anlayış var'
Fiili kayyımlarla birlikte DBP'nin yüksek oy oranlarıyla kazandığı 29 belediyeye kayyım atayan AKP iktidarı, bununla yetinmeyerek Amed (Diyarbakır), Merdîn (Mardin) ve Wan (Van) büyükşehir belediyelerine müfettişler göndererek, bu belediyelere de kayyım atamanın zemini oluşturmaya çalışıyor. Kayyım uygulamasını halkın iradesine yönelik bir darbe olarak nitelendiren ve kayyımları tanımayacağını belirten DBP, kayyım uygulamasına olanak tanıyan 674 sayılı KHK'nin iptal edilmesi için Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) başvurdu. DBP Genel Merkez Hukuk Komisyonu üyesi Avukat Şivan Cemil Özen, 674 sayılı KHK, kayyım uygulamasını, AYM başvurusu ile ilgili konuştu. AKP'nin, yerel hizmet sunan ve yerel demokrasiyi inşa eden DBP'den rahatsızlık duyduğunu ifade eden Özen, "Kürtlerin yaşadıkları yerlerde hizmet sağlanmasına ve söz hakkına sahip olmasına tahammül etmeyen bir anlayış var. Özellikle bir partimizin bir bölgede yapmış olduğu çalışmalar sonucunda kazanmış olduğu gücü tamamen kırmaya dönük bir tutum sergiliyorlar. İktidar, kendisini muhalif olan kesimlere karşı anayasayı ihlal ederek resmen darbe anlayışıyla hareket etti" diye konuştu.
'KHK'ler hukuki dayanaktan yoksundur'
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ'ın "Anayasa'ya aykırı olsa bile KHK çıkarılabilir" şeklindeki sözleriyle KHK'lerin hukuka aykırı olduğunu itiraf ettiğine işaret eden Özen, "OHAL KHK'leriyle iktidar yetki gaspı yapmak suretiyle TBMM'nin yasama yetkisini gasp etmiştir. Hükümet yetkisine girmeyen bir konu hakkında kararname çıkarmıştır. Aslında bakanın yaptığı bu açıklamadan şunu çıkarmak gerekiyor. Şu an çıkan KHK'ler hukuki dayanaktan yoksundur tamamen idarenin tasarrufu, yetkisi ve ideolojisine uygun olarak çıkarılmaktadır. KHK kapsamında yapılan düzenlemelerin yetkisi ve konusu açısından hukuka ve anayasaya aykırıdır" dedi.
'Zehirli ağacın meyvesi de zehirlidir'
Kayyumların KHK'ye dayanarak yaptığı işlemlerinin hukuken yok hükmünde olduğunu vurgulayan Özen, "Kayyımların aslında şu an itibariyle istifa etmeleri gerekiyor. Kayyımlar atandıktan sonra yapmış oldukları bütün idari işlemler sakat ve iptal edilebilir işlemlerdir. Bu kişilerin belediye meclisinde oy verdikleri hususlar tamamen iptal edilecek hususlardır. Çünkü hukuka aykırı bir yöntemle yetki gaspıyla atandılar. Zehirli ağacın meyvesi de zehirlidir. Hukuk tabiri budur. Onun için zehirli olan KHK'dir. Kayyımların şu ana kadar yaptığı bütün işlemler yok hükmündedir. Kamu hizmeti yürüten belediyelerin yönetimi, halkın iradesiyle gelip halkın iradesiyle son bulmak zorundadır. Parlamenter rejimde, demokratik hukuk devletinde yöntem budur" şeklinde konuştu.
'Çıkardıkları KHK'ye bile aykırı davrandılar'
Belediyelere kayyım atanmasının önünü açan KHK'yi Anayasa Mahkemesi'ne (AYM) taşıdıklarını hatırlatan Özen, "AYM'ye taşıdığımız şu husus çok önemli. Belediye başkanının uzaklaştırılması sonrasında başkanvekilleri meclis kararıyla seçildi. Bu seçilmiş kişiler hakkında herhangi bir idari ve cezai işlem olmamasına rağmen, 674 Sayılı KHK ile belediye başkan vekilleri dâhil olmak üzere görevden uzaklaştırılarak yerlerine kayyım atandı. Meclis kararıyla seçilen belediye başkanvekilini bile saymıyorlar. Bu uygulama açıkça bir hukuka aykırılık taşıyor. Yani çıkardıkları KHK'ye bile aykırı davrandılar. Önümüzdeki günlerde bu şekilde görevden uzaklaştırılan belediye başkanvekillerinin isimlerini kamuoyuna deklare edeceğiz. Bunun için idari yargıya da başvuracağız" dedi.
'Kayyım, Avrupa Yerel Yönetimler Şartnamesi'ne aykırı'
AYM'den çıkacak karar doğrultusunda AİHM'e de başvuracaklarını ifade eden Özen, "DBP olarak halkın iradesini hiçe sayan anlayışa karşı hukuksal ve meşru bir tarzda direneceğiz. Bu yasalar özellikle kendi koydukları KHK'lere bile uymayan bunu hiçe sayan bir anlayış ile karşı karşıyayız. Bu anlayışa karşı biz de hukuk mücadelemizi yürüteceğiz" dedi. Belediyelere kayyım atanmasının Türkiye'nin 1992 yılında bir kısmını onayladığı Avrupa Yerel Yönetimler Özerklik Şartnamesi'ne aykırı olduğuna işaret eden Özen, "Şartnamede, kanunda öngörülen durumlar dışında yerel yönetimlerin yetkileri herhangi bir şekilde zayıflatılamaz ve sınırlandırılamaz. Anayasanın 90. maddesinde usule uygun TBMM'de kabul edilip Türkiye'de yürürlüğü giren her uluslararası antlaşma Anayasa hükmüne eş değerdir. Temel hak ve özgürlükler yasa üstüdür" dedi.
'Müfettişlerle belediyelere kayyım atamanın alt yapısını oluşturuyorlar'
İçişleri Bakanı ve Sayıştay emriyle Amed, Mêrdîn ve Wan büyükşehir belediyelerine müfettişlerin gönderilmesine tepki gösteren Özen, "Bu belediyelerde müfettişler her zaman vardı hiçbir zaman gitmediler ki. Neredeyse belediyelerde de yatılı kaldılar. Hazırladıkları teftiş raporlarında hiçbir suç unsuru yok. Üç belediyede müfettişlerin görevlendirilmesini son dönemdeki siyasal atmosfere bağlı olarak değerlendiriyoruz. Bu belediyelere gönderilen müfettişlerle aslında kayyımın alt yapısını oluşturmaya çalışıyorlar" tespitinde bulundu.
(dte-bo/fç/cd)
