Berwar'da kış hazırlıkları
HAMZA GÜNDÜZ
COLEMÊRG (DİHA) - Colemêrg'de (Hakkari) yer alan Berwar bölgesinde, kış aylarının o yıl oldukça çetin geçeceğinin habercisi olarak kar, daha Ekim ayında yüksek tepelere yağmaya başladı. Bölgede bulunan 10'u aşkın köyde yaşayanlar ise, çetin geçeceği öngörülen kış hazırlıklarını tamamlamak üzere.
Colemêrg (Hakkari) merkeze bağlı Berwar bölgesinde yer alan 10'u aşkın köyde yaşayan yurttaşlar, havaların giderek soğumaya başlaması ile birlikte her yıl yaptıkları kış hazırlıklarına bu yıl hız verdi. Ailelerin hazırlıklarına hız vermesinin en önemli nedeni ise, kış aylarının o yıl oldukça çetin geçeceğinin habercisi sayılan karın, daha Ekim ayında bölgedeki yüksek tepelere yağmaya başlaması.
Tepelere yılın ilk karının düşmesi ile birlikte buradaki köylerde yaşayan aileler, kolektif bir şekilde uzun ve çetin geçeceği öngörülen kış hazırlıklarına girişti. Yakacak olarak tezek ve odun biriktiren köylüler, yiyecek ihtiyaçları için ise bahçelerindeki sebze ve meyveleri toplayarak konserve yapmaya koyuldu.
Aileler, besledikleri hayvanlar için ise topladıkları samanları kapıların önünde balya balya biriktirmiş halde.
Bölgede bu yıl sık sık yapılan askeri operasyon ve "Güvenlikli Bölge" ilanları nedeniyle bağ ve bahçelerine gidemeyen köylüler, bu nedenle geçen yıllara oranla yeteri kadar verim alamamaktan şikayetçi.
Berwar'da ceviz hasadı
Bölgenin en verimli köylerinden biri olan Orite (Doğanca) köyünde yaşayan aileler, geim kaynaklarını oluşturan ceviz hasadında sona yaklaştı. Ağaçlardan toplanıp, çuvallara doldurulan cevizlerin büyük bir bölümü satılırken, bir bölümü ise ev ihtiyaçları için saklanmakta. Tezgahlarda kilosu 20-25 TL arasında satılan cevizi kilosu 5 TL'ye toptancılara satan aileler, elde ettikleri bu kazançla da yine evlerinin diğer kışlık ihtiyaçlarını karşılama gayretinde.
Bahçelerinden topladıkları cevizleri satan ailelerden biri Kaya ailesi. Torundan dedeye kadar aile fertlerinin tamamının yer aldığı ceviz hasadında herkes gücü oranında belirlenen iş bölümü doğrultusunda emek harcıyor. Yetişkinler çıktıkları ağaçları silkelerken çocuklar ise yere düşen cevizleri toplayarak kabuklarını soyup çuvallara dolduruyor.
'Köyde Dayanışma içinde çalışıyoruz'
Aile fertlerinden Aziz Kaya (60), kış hazırlıklarını dayanışma içerisinde yaptıklarını belirterek, bu hazırlıkları şöyle anlattı: "Bu bölgede sadece hayvancılık ve çiftçilik yapılabiliyor. Bölgede 8-10 ten köy var. Hepimiz akrabayız. Genelde sakin bir bölgedir. Yılın bu vaktinde çok işimiz oluyor. Yaz boyunca biçtiğimiz otları köye getirip patos yardımı ile bir kısmını sama çeviriyoruz bir kısmını da yığın yaparak kış için hazırlıyoruz. Bunun da bir kısmını satarak kışlık ihtiyaçlarımızı karışıyoruz."
Operasyon ve yasaklar verimi düşürdü
Bölgedeki Şumunis (Kaymaklı) Köyü'nde ise kış hazırlıkları bitme aşamasında. 50 hanelik köyde kış aylarında büyükbaş ve küçükbaş hayvanlar için yine evlerin önünde yazın biçilen otlar biriktirilmiş.
Askeri operasyon ve yasaklardan kaynaklı hayvancılık faaliyetlerinde bu yıl yeterince verim alamamaktan şikayet eden köy sakinlerinden Rıza Alpsar, tepkisini "Burada her evin 8 ile 10 bin arası değişen küçükbaş hayvan bulunuyor. Ama bölgede yapılan operasyonlar ve güvenlik gerekçeleri ile bizlere yaşatılanlar zorluklar nedeniyle verim alamıyoruz. Bizleri köylerimizde rahat bıraksınlar artık" sözleriyle gösterdi.
'Askerler yolları kapattı, alıcı gelemiyor'
Eşiyle birlikte biçtikleri otları saman yaparak satan Orite (Doğanca) Köyü sakinlerinden Selim Kaya ise bu yıl yasak kararları ile köy yolları sık sık askerlerce kapatıldığı için topladıkları ot ve samanların ellerinde kaldığını söyledi. Kaya, ne alıcıların köye gelebildiğini ne de kendilerinin biçtikleri bu otları merkeze götürebildiklerinden yakındı.
Kurutulan elmalar takas ediliyor
Köyde yaşayan kadın ve çocuklar ise bahçelerden elma toplamakla meşgul. Toplanan bu elmalar daha sonra da yine kadınlar tarafından dilimlenip kurutuluyor. Kurutulan elmaların bir kısmı seyyar satıcılara değiş tokuş yapılarak ihtiyaç duyulan malzemeler alınırken, geriye kalan kısmı ise kış aylarında komposto yapılmak için saklanıyor.
Kadınlar kışlık kavurmaları hazırlıyor
Kış aylarında köy yollarının bütünüyle kardan kapanması nedeniyle kışın tüketilecek etler de yine şimdiden hazırlıyor. Köyde hemen her gün bir aile için bir araya gelen kadınlar, kesilen besi hayvanlarına ait etleri parçalara ayırıp kışın tüketilmek üzere dondurucuda saklıyor.
(sk/öç)
