Büyüme uğruna doğa tahribatı artabilir
ANKARA (DİHA) - Uluslararası derecelendirme kurumları Türkiye’nin notunu düşürmeye başlarken, Ekonomist Aziz Konukman, yabancı sermaye için demokrasinin değil siyasi istikrarın önemli olduğunu söyledi. Konukman, yabancı sermayenin ülkeye girişinin durması halinde, Türkiye’nin büyüme rakamlarına ulaşmak için doğa tahribatlarını artırabileceği uyarısında bulundu.
Geçtiğimiz günlerde dünyanın önde gelen 3 derecelendirme kuruluşundan biri olan Standart&Poor’s (S&P) Türkiye’nin zaten yatırım yapılamaz seviyede olan notunu bir kademe daha aşağıya düşürdü. Fitch ve Moody’s ise Türkiye’nin notunu düşürmek üzere incelemeye aldı. Her iki derecelendirme kuruluşunun da Kürt illerinde savaş, darbe girişimi ve OHAL koşullarında Türkiye’nin notunu “yatırım yapılabilir” seviye de tutması beklenmiyor. Bu durum Türkiye’ye yabancı sermaye girişiminin daha da azalması ve yatırımların da kesilmesi anlamına geliyor.
Türkiye, 2016 yılında yüzde 4,8 oranında büyüme yakaladı. Ancak Türkiye uzun zamandır yılın ilk üç ayında da yatırımlar üzerinden büyümedi. Büyümede iç tüketim ve kamu harcamaları etkili oldu. 2015 yılının üçüncü çeyreğinde yüzde 8, dördüncü çeyreğinde yüzde 8,1 artan devlet harcamaları 2016 yılının ilk üç ayında ise 10,9 arttı. Yani derecelendirme kurumlarının notlarıyla yatırımların kesilme ihtimali olan Türkiye’de, uzun zamandır yatırım yapılmıyor. Türkiye inşaat, enerji ve maden gibi insan ve doğa yaşamını yok eden alanlarda ayakta durmaya çalışıyor.
‘Sermaye için demokrasi önemli değil’
Prof Dr. Aziz Konukman göre, yabancı sermaye için demokrasi önemli değil. Konukman, yabancı sermayenin asıl önemsediğinin siyasi istikrar olduğunu ve bunun için de hukuk güvenliğinin gerekliği olduğuna işaret etti ve “Kayyım atamalarıyla şirketlere el konulmasıyla zaten buna darbe vurulmuştu” dedi.
9 ve 19 Ağustos kritik tarihler
Konukman, Fitch ve Moody’s’in 9 ve 19 Ağustos tarihlerinde kredi notlarını açıklayacaklarını hatırlattı ve “Bu tarihler oldukça kritik. İleriki süreci belirler. Bir ülke için iki farklı derecelendirme kurumunun ‘yatırım yapılabilir’ seviye de not vermesi sermayeyi rahatlatır. Türkiye bunu yakalamıştı ancak Ağustos ayında bu tehlikeye girebilir” uyarısında bulundu.
Ekonomist Konukman, Kredi Risk Swapı (CDS) primlerinin de yabancı sermaye için oldukça önemli olduğunu ve Türkiye’nin bir süredir bu CDS primlerini yükselttiğini ifade etti.
‘Bu güne kadar hep AKP’nin yanında yer aldılar’
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve hükümet yetkilileri tarafından S&P’ye yönelik sert tepkilerini de eleştiren Konukman, “Öğrenci psikolojisinden kurtulmak lazım. Kötü not gelince hoca verdi, iyi not gelince notu ben aldım! Hiç politik davranmıyorlar mı? Tabi ki davranıyorlar. Ama bu güne kadar hep AKP’nin yanında oldular. Seçim önceleri çok kritik zamanlarda not açıklamalarını ertelediler” şeklinde konuştu.
‘Ciddi sıkışmışlık var’
Konukman, Türkiye’de ciddi bir sıkışıklığın olduğunu bunun en keskin göstergesinin de “vergi barışı” adı altında gündeme gelen kanun tasarısı olduğunu söyledi ve "Türkiye’nin 400 milyar doları aşan bir dış borcunu var. Üçte ikisi özel sektöre ait. Bunun yüzde 40’ını bir yıl için de çevirmek zorunda. Dolayısıyla bir aciliyet söz konusu” şeklinde konuştu.
‘İnşaat, maden ve enerji üzerinden doğa tahribatı artabilir’
Öte yandan Türkiye, dış borcu yüksek olan ve borçla dönen tüm gelişmekte olan ülkelerde olduğu gibi her dönem belli bir büyüme oranı yakalamak zorunda. Ekonomist Konukman, bu noktada İMF’nin Türkiye’nin 2017 yılına ait büyüm tahminlerini düşürdüğünü hatırlattı ve “İç talebe dayalı büyüme de sıkıntıya girecektir. Böyle ortamlarda her zaman doğa ve insan yaşamı tahribatına yol açar. KHK ile izin verilebilir. Ekonomi yabancı sermayeyi alamıyorsa doğa tahribatı yaparak büyüyor ve toplumun bütünün hedef alır” uyarısında bulundu.
(dn/kk)
