DİHA - Dicle Haber Ajansı

MELTEM OKTAY

DİYARBAKIR (DİHA) - 2014 yılına Türkiye ve Ortadoğu'da kadınlara yönelik şiddet ön plana çıkarken, bir taraftan da Kürt kadınlarının şiddete karşı yarattıkları direniş dikkat çekti. Rojava'nın Kobanê Kantonu'na ve Şengal'e yönelik DAİŞ çetelerinin saldırılarına karşı kadınların YPJ ile öz savunmalarını geliştirmeleri dünya gündemine oturdu.


Kürt kadınları, 2014 yılında direnişleri ile dünya tarihine adını yazdırdı. Kobanê ve Şengal'de DAİŞ çetelerine karşı YPJ'li kadınların gösterdiği tarihi direniş dünya tarafından yakından izlenirken, özgürlüğünü arayan birçok kadın için de çıkış noktası oldu. YPJ'li kadınlar, dünyaca ünlü moda dergileri tarafından da ilgiyle izlendi ve bu dergilerin sayfalarında kadınlara yer verildi. Kadınlar, YPJ direnişi ile yönünü Kobanê'ye çevirdi. DAİŞ çeteleri, Rojava, Şengal ve Musul'a saldırı düzenleyerek kadın kırımı gerçekleştirirken, Kürt kadınları da bu saldırılara karşı öz savunma gücünü geliştirdi.

Eş başkanlık ile yerel kadınlar yerel yönetimlerde

Dünyada Kürt kadınları, kadına yönelik tüm saldırılara karşı büyük bir direniş gösterip dünyaya model olurken, Türkiye sahasında ise, kadınlar siyasi ve sosyal alanda direnişlerini büyüttü. Kadınlar AKP'nin eril zihniyetine karşı alanlara çıkarak seslerini duyurmaya çalışırken, Kürdistan'da kadınlar eş başkanlık sistemi ile söz, yetki, karar sahibi oldu. Kadınların kendi adına siyaset yapabilmelerini sağlamak ve iktidarın eril zihniyet yapısını dönüştürmek adına yerel yönetimlerde de eş başkanlık ile önleyici tedbir aldı. Eş başkanlık sistemi, eşgüdüme, tamamlayıcılığa, iş ve rol koordinasyonuna dayalı bir örgütleme biçimi olarak tanımlandı. Eş başkanlık, kadının da erkeğin de kendini demokratikleştirme, özgürleştirme mücadelesini verdiği zemin oldu. Eş başkanlık ile Kürt kadının rengi ortaya çıkarken, Türkiyeli kadınların ilgi gösterdiği Kürt kadınları ile farklı platformlarda bir araya gelerek deneyim paylaşımları yaptı.

Kadın bakış açısı ile örgütlenmelerini sağlayan yerel yönetimler, kadın daire müdürlükleri açarak kadının özgün özerk yapılanmasını geliştirdi. DÖKH başlattığı "Kadınlar Önderliği ve Özgürlüğü İçin Eylemde" kampanyası ile Türkiye ve Kürdistan'ın birçok noktasında alanlara çıkarak PKK Lideri Abdullah Öcalan'a özgürlük taleplerini haykırdı. Kadınlar, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü, 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslararası Dayanışma ve Mücadele Günü'nde alanlara çıkarak kadına yönelik şiddete karşı, DAİŞ'in kadını hedefine alan saldırılarına karşı tek ses oldu.

294 kadın katledildi

Türkiye'de geçen yıllarda olduğu gibi kadın cinayetleri bir katliam boyutuna oluştu. AKP hükümeti tarafından 2002 yılında çıkartılan yürürlüğe giren ve şiddeti önlemek adına çıkartılan 6284 sayılı "Ailenin korunması ve Kadına Karşı Şiddetin Önlenmesine Dair Kanun" olmasına rağmen kadınlar, erkekler tarafından öldürülmeye ve cezasız kalmaya devam ediyor. Yasalarda cinayetleri önlemek için birçok önemli nokta olmasına rağmen yasaların uygulanmamasından dolayı cinayetler önlenemedi. Kadın örgütleri, yasaların uygulanmasının nedeninin siyasi akıl olduğunu belirtti. Kadınların korunmamasından kaynaklı 2014 yılında 294 kadın katledildi. İHD verilerine göre, 2014 yılının ilk 10 ayında bölgede 57 kadın katledilirken bunlardan, 25 kadının intihar ettiği iddia edildi, 8 kadının ise kuşkulu bir şekilde yaşamını yitirdiği belirtildi. Türkiye genelinde ise, 294 kadın eşi, kardeşi, babası, sevgili ve diğer kişiler tarafından katledildi, 458 kadın da yaralandı. "Namus" adı altında işlenen cinayetlerde 5 kadın, nefret cinayetlerinde 6 kadın, katledildi ve 16 kadın da yaralandı. 32 kadının intihar ettiği iddia edilirken 11 aylık süre içerisinde 142 kadın taciz ve tecavüze uğradı ve 202 kadın fuhuş yapmaya zorlandı.

Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan bu yıl da kadınlara yönelik aşağılayıcı ve kadın bedenine müdahale eden açıklamaları devam etti. 25 Kasım Kadına Yönelik Şiddete Karşı Uluslar arası Mücadele ve Dayanışma Günü'nde katıldığı etkinlikte, "Kadın erkek eşitliği fıtratta yoktur" dedi. Aralık ayının son günlerinde katıldığı bir nikah töreninde ise, "Yılarca doğum kontrolü ile ülkeye ihanet ettiler" gibi bir taraftan ilginç bir taraftan kadınların bedenlerine müdahale eder tarzda bir açıklama yaptı.


Kadınların 2014 yılında öne çıkan başlıkları ise söyle;


* 9 Ocak'ta Paris'te katledilen üç Kürt kadın siyasetçi Sakine Cansız Fidan Doğan Leyla Şaylemez'in katledilişlerinin yıl dönümlerinde 1 haftaya yayılan anma etkinlikleri düzenlendi. Sakine Cansız, memleketi Dersim'de binlerce kişinin katıldığı yürüyüşle anıldı.

*2 Mart'ta DBP Seçim Hazırlık Komisyonu tarafından "Fikrini al da gel" sloganı ile "Jin Amed" toplantısı gerçekleştirildi.

* Kadınlar, 8 Mart Dünya Kadınlar Günü'nde Türkiye ve Kürdistan'ın her yerinde kadınlar alanlara çıkarak 8 Mart etkinliklerine katıldı.

*Demokratik Bölgeler Partisi (DBP), 30 Mart 2014'teki yerel seçimlerde, 100'ün üzerinde belediyede Eş Başkanlık sistemini hayata geçirdi.

*25 Nisan'da DÖKH Diyarbakır bileşenleri, "Öcalan'a Özgürlük" kampanyası kapsamında "Kadınlar önderliği ve özgürlüğü için eylemde" kampanyası başlattı.

*23-25 Mayıs tarihlerinde Türkiye ve Kürdistan'dan birçok belediye başkanı ve belediye eş başkanının katılımı ile Diyarbakır'da 3. Türkiye Kadın Belediye Başkanları Buluşması gerçekleştirildi.

*23 Haziran'da Lambda İstanbul'un ev sahipliğinde organize edilen 22. LGBTİ İstanbul Onur Haftası dolayısı ile bir dizi etkinlikler gerçekleştirildi.

*16 Haziran'da DBP Genç Kadın Meclisi'nin "Genç Kadın Önderlik Aşkıyla Özgür Yaşamı İnşa Edecektir" şiarıyla 3. Konferansı'nı gerçekleştirdi.

*DAİŞ çeteleri 3 Ağustos'ta Şengal'e yönelik saldırı gerçekleştirerek 72 kere katliamdan geçmiş Şengal'deki Êzidî halkı DAİŞ'le 73. katliamdan geçirildi. Yapılan saldırılar sırasında binlerce insan göç etmek zorunda kalırken, binlerce Êzidî kadında DAİŞ çeteleri tarafından kaçırılarak köle pazarlarında satıldı. "Cihad nikâhı"na zorlanan ve DAİŞ çetelerine teslim olmamak için direnen kimi kadınlar intihar etmek zorunda kaldı. DAİŞ çetelerinin Şengal halkına yönelik saldırılarına HPG ,YJA Star birlikleri YPG ve YPJ savaşçıları yanıt verirken, ardından karma bir birlik olan Şengal Savuma Birlikleri (YBŞ) kuruldu. YBŞ'ye çok sayıda Êzidî kadın katılarak DAİŞ çetelerine karşı savaşmaya başladı.

*27 Ağustos'ta Diyarbakır'ın Lice ilçesine bağlı Sisé (Yolçatı) köyünde bulunan "Şehit Hevidar û Şehit Amed" alanındaki konferans salonunda, yüzlerce kadının katılımıyla "Şehit Kendal Bölgesi 1. Kadın Konferansı" düzenlendi.

*1 Eylül'de Şırnak'ın Silopi ilçesinde, IŞİD çetelerinin Rojava ve Şengal'de kadınlara yönelik taciz, tecavüz ve soykırımına karşı DÖKH öncülüğünde "Kadın zinciri" oluşturuldu.

*Eylül'de Yüksekova'da Gever Kadın Meclisi tarafından "Özgür Önderlikle Demokratik Ulusa ve Özgür Kadına" şiarı ile 1. Gever Kadın Konferansı gerçekleştirildi.

*10 Eylül'de tecavüzcüsünü öldürdüğü gerekçesi ile İran Rejimi tarafından tutuklanan 26 yaşındaki Reyhane Cabbari, idam edildi.

*13 Eylül'de Ankara Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu, medyanın kadın katliamları üzerindeki politikalarını tartışmak için Çağdaş Sanatlar Merkezi'nde forum düzenledi.

*Şengal'e yönelik saldırıların ardından DAİŞ çeteleri 15 Eylül'de yönünü Kobanê'ye çevirdi. Özünde bir kadın düşmanlığı ile ilerleyen DAİŞ çeteleri Kobanê'de YPG ve YPJ savaşçılarının direnişi ile karşılaştı. Çetelere karşı tarihi direnişi ile adını yazdıran YPJ'li kadınlar eril zihniyetin en açık örneği olan DAİŞ'e karşı korkusuzca direnirken tüm dünyanın dikkatini de üzerine çekti. Dünya kadınlarının konuştuğu, yazdığı, çizdiği YPJ direnişi, tüm Kürt kadınlarına umut olmayı başardı. YPJ direnişçilerine her kesimden kadınlar katıldı.

*2011 yılında Venezuela'nın başkenti Caracas'ta 43 ülkeden 3 bin 500 kadının katılımıyla yapılan 1. Dünya Kadın Konferansı'nın ardından 2016 yılında Nepal'de gerçekleşecek 2. Dünya Kadın Konferansı'nın Ortadoğu Hazırlık Toplantısı 27 Eylül'de Diyarbakır'da yapıldı.

*6 Ekim'de Kobanê'de DAİŞ çetelerine karşı direniş gösteren YPJ'li Arin Mirkan, fedai eylemi gerçekleştirdi.

*Her yıl farklı bir ilde düzenlenen Kadın Sığınakları ve Danışma/Dayanışma Merkezleri Kurultayı'nın 17'ncisi 25 - 26 - 27 Ekim tarihlerinde Kürt Kadın Hareketi, Türkiye'deki birçok kadın hareketinin ve feminist çevrelerin katılımı ile Diyarbakır'da gerçekleştirildi.

* 1 Kasım Dünya Kobanê Günü kapsamında bütün kadınlar da sokaklara çıkarak Kobanê'de yürütülen direnişi sahiplendi.

*25 Kasım Şiddete Karşı Uluslar arası Dayanışma ve Mücadele Günü etkinlikleri kapsamında kadınlar, 25 Kasım'ı DAİŞ çetelerinin özünde kadına yönelik olan saldırıları karşısında tarihi bir direniş sergileyen YPJ direnişçilerine adadı. Tüm dünyada kadınlar, 25 Kasım'da alanlara çıkarken Türkiye ve Kürdistan'daki kadınlar bir haftaya yayılan eylem ve etkinlikler ile 25 Kasım'ı kutladı. 25 Kasım günü ise Kobanê'de DAİŞ çetelerine karşı direniş sergileyen YPJ direnişçilerini selamlamak için Suruç'a giderek Kobanê sınırında yürüyüş gerçekleştirdi.

*10 Kasım'da Kobanê'de DAİŞ saldırılarına karşı sınır hattında direniş nöbeti tutan Kader Ortakaya, sınırda Türk askerleri tarafından katledildi.

*6-7 Aralık'ta DBP Yerel Yönetimler Kadın Komisyonu'nun "Toprağımızı suyumuzu enerjimizi komünleştirelim demokratik özgür yaşamı inşa edelim" şiarıyla altı kentte eş zamanlı olarak yerel yönetimler hazırlık konferansı gerçekleştirdi. 19-20 Aralık'ta ise DBP Yerel Yönetimler Merkezi Kadın Konferansı için bir araya gelerek yeni model oluşturma yönünde tartışmalar yürütülerek öneriler sunuldu.

*16 Aralık'ta DAİŞ çeteleri Irak'ın Felluce kentinde Muta nikahına karşı çıkan 150 kadını idam ederek toplu mezarlara gömdü.

*17 Aralık'ta Van'da, DÖKH öncülüğünde "Toprağımızı, Suyumuzu ve Enerjimizi Komünleştirelim Demokratik Özgür Yaşamı İnşa Edelim" şiarıyla Kadın Ekonomi Konferansı gerçekleştirildi.

* 19-21 Aralık'ta "Toprağımızı suyumuzu enerjimizi komünleştirelim demokratik özgür yaşamı inşa edelim" şiarıyla düzenlenen DBP Yerel Yönetimler Merkezi Kadın Konferansı düzenlendi. Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi Tiyatro Salonu'nda düzenlenen konferansa, çok sayıda kadın belediye eş başkanı, belediye meclis üyesi katıldı.

(avt)