DİHA - Dicle Haber Ajansı

KENAN KIRKAYA

ANKARA (DİHA) - Haziran ve Temmuz aylarını Genel Seçim tartışmaları ve çalışmaları ile geçiren Türkiye’de neredeyse bütün partiler seçim çalışmalarını Kürt sorunu üzerine kurdu. Partiler, Kürt sorununda inkar ve imha programları açıklarken, DTP sosyalist partilerin de içinde yar aldığı "Bin Umut Adayları" projesi ile seçime girdi. AK Parti ve CHP DTP’li bağımsız adayların seçilmesini engellemek amacıyla, bağımsız adayları birleşik oy pusulasına aldı.

Haziran ayında DP ile ANAVATAN Partisi arasında yürütülen "birlikte seçime girme" arayışı ise sonuçsuz kaldı. CHP ve AK Parti seçim deklarasyonlarında "terörü" bitireceğiz” derken, DP Lideri Ağar, "terörü" bitirmek için 3 ay süre istedi. Seçim meydanlarında Kürt sorunun malzeme yapmaya devam eden ve PKK Lideri Abdullah Öcalan karşıtlığı üzerinde propaganda yapan partiler birbirlerine idam ipi attı. Başbakan Erdoğan seçim meydanlarında "bağımsızlara vereceğiniz oy boşa gider" propagandası yaparken, AK Parti dışında diğer partiler seçim çalışması yürütmek için bölgeye giremedi. ‘Bin Umut’ adayları için çalışma yürüten DEP eski Milletvekili ve Kürt siyasetçi Orhan Doğan kalp krizi geçirerek yaşama veda etti.

HAZİRAN

1 Haziran:

* Cumhurbaşkanlığı seçiminin halk tarafından yapmasını öngören ve Cumhurbaşkanı Sezer tarafından veto edildi. Veto edilen yasa tasarısı Meclis’ten aynen geçti.

* KONGRA-GEL 5. Genel Kurul Toplantısı'nı gerçekleştirdi. Koma Komalên Kurdistan (KKK) adı Koma Civakên Kurdistan (KCK) olarak değiştirildi. KONGRA-GEL Başkanlığı’na yeniden Zübeyir Aydar, KCK Yürütme Konseyi Başkanlığı'na da yeniden Murat Karayılan seçildi.

2 Haziran:

* DTP’nin seçimlere bağımsız milletvekilleri ile gireceği kararından sonra netleştirilen “Bin Umut Bağımsız Milletvekilleri Adayları” Ankara Swiss Otel’de yapılan bir toplantı ile basına tanıtıldı.

* ANAVATAN 9. Olağan Büyük Kongresi'nde Genel Başkanlığa Erkan Mumcu yeniden seçildi.

* ANAVATAN Bitlis Milletvekili Edip Safder Gaydalı'nın yanı sıra bazı yöneticiler partiden istifa etti.

* AK Parti Edirne Milletvekili Ali Ayağ, partisinden istifa etti.

4 Haziran:

* Türkiye’de 22 Temmuzda yapılacak olan seçimlere girecek olan adayların kesin listeleri Yüksek Seçim Kurulu’na sunuldu.

* Tunceli’nin Pülümür İlçesi'ndeki Kocatepe Karakolu’na 2 HPG gerillası sivil bir araçla girerek saldırı düzenledi. 7 asker öldü, 7 asker yaralandı.

5 Haziran:

* Sakarya’da 2 Kürt genci Ahmet Kaya posterli tişört giydikleri ve Gündem Gazetesi okudukları için linç edilmek istendi.

* CHP, Cumhurbaşkanı'nın halk tarafından seçilmesini de öngören Anayasa değişikliğine ilişkin TBMM'deki görüşmelerde ''eylemli İçtüzük ihlali yapıldığı'' gerekçesiyle TBMM kararının iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne başvurdu.

6 Haziran:

* Genelkurmay, Hakkâri, Şırnak ve Siirt illerinin bir bölümünü ‘geçici güvenlik bölgesi’ ilan etti.

* AB-Türkiye Karma Parlamento Başkanı Joost Lagendijk, sınır ötesi operasyonun “AB ile müzakereleri durdurabileceği” uyarısında bulundu.

7 Haziran:

* Federal Kürdistan Bölge Başkanı Mesud Barzani, “Türkiye bizim PKK ile savaşmamızı istiyor, ama biz savaşmak istemiyoruz, biz onlara sorunun siyasi çözümü için yardımcı olacağımızı söyledik” açıklamasında bulundu.

* Başbakan Erdoğan, Barzani’nin ‘PKK ile savaşmak istemiyoruz’ söylemini, "Muhattabımız Kürt liderler değil, Irak merkezi hükümetidir, ben gidip bir kabile reisi ile görüşmem” diyerek cevaplandırdı.

* Genelkurmay Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada, halk PKK’ye karşı sokağa davet edilerek, ''TSK'nın beklentisi; bu tür terör olaylarına karşı, yüce Türk Milletinin kitlesel karşı koyma refleksini göstermesidir'' çağrısı yapıldı.

8 Haziran:

* Genelkurmay’ın çağrısını değerlendiren KCK Yürütme Konseyi Başkanlığı, “Bu bildiri Kürt halkına karşı linç çağrısıdır” dedi.

* Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Muammer Aydın, Necmettin Erbakan ile eski DEP'liler Orhan Doğan, Selim Sadak ve Hatip Dicle'nin milletvekili adayı olamayacağına karar verdiklerini bildirdi.

* Anavatan Partisi, DP listelerinden aday göstermeme kararı aldı. Böylece ANAP, DP ittifakı bozulmuş oldu.

* HÜRPARTİ Genel Başkanı Yaşar Okuyan, partisinin başkanlık divanında CHP'ye iltihak kararı alındığını açıkladı.

11 Haziran:

* DP Genel Başkanı Mehmet Ağar, ''Genelkurmay'ın 27 Nisan bildirisini bilseydik Meclis'e girer Cumhurbaşkanlığı seçimi oylamasına katılırdık'' dedi.

13 Haziran:

* Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer, kolluk kuvvetlerine, suçun önlenmesine ilişkin yeni yetkiler veren ''Polis Vazife ve Salahiyet Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun''u onayladı.

14 Haziran:

* Danıştay 8. Dairesi, Diyarbakır'ın Sur Beldesi Belediye Başkanı Abdullah Demirbaş'ın başkanlığının düşürülmesine ve belediye meclisinin feshine karar verdi.

15 Haziran:

* KCK Yürütme Konseyi Başkan Yardımcısı Cemil Bayık, “Demokratik güçlerin sessizliği ordunun katliamcı politikasına cesaret veriyor” derken, seçimlerin sorunu gündeme taşıyabileceğini söyledi.

18 Haziran:

* Diyarbakır Cumhuriyet Başsavcılığı, Federal Kürdistan Bölge Başkanı Mesud Barzani hakkında PKK faaliyetlerine destek olduğu suçlamasıyla soruşturma başlattı.

19 Haziran:

*CHP, ''Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi, milletvekili genel seçimlerinin 4 yılda bir yapılması ve TBMM toplantı yeter sayısının seçimler dahil 184 olması'' yönünde Anayasa'da değişiklik yapan 5678 sayılı yasanın şekil yönünden iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi'nde dava açtı.

20 Haziran:

* TESEV, hazırladığı bir raporda ‘terörle mücadele’ gerekçesi ile halkın tepkisini yönlendirmek amacıyla yapılan mitinglerin milliyetçilik adına yapıldığı ve bu mitinglerin birleştirmeye değil, bölmeye hizmet ettiğini bildirdi.

* YSK, 22 Temmuz'da yapılacak seçime ilişkin milletvekili kesin aday listelerini ilan etti.

23 Haziran:

* CHP Genel Başkanı Baykal, partisinin ilk seçim mitingini Hatay'da yaptı. Baykal'ı alana bırakan helikopterin pervanesinin kopması sonucunda 1 kişi öldü, 1 kişi yaralandı.

24 Haziran:

* KNK, Brüksel’de 63 delegenin katılımı ile 2 gün süren kongresini yaptı.

* Eski DEP milletvekili Orhan Doğan, Doğubeyazıt Belediyesi tarafından düzenlenen festivalde sahnede konuşma yaptığı sırada kalp krizi geçirerek, hastaneye kaldırıldı.

* Milletvekili seçiminde gümrük kapılarında oy verme işlemi başladı.

26 Haziran:

* AKPM’den 44 Parlamenterin Avrupa Komisyonuna sunduğu, PKK Lideri Abdullah Öcalan’ın zehirlenmesine ilişkin olarak, İmralı’ya bağımsız heyet gönderilmesi için acil eylem talebinin yer aldığı önerge kabul edildi.

27 Haziran:

* Anayasa Mahkemesi'nin Cumhurbaşkanlığı seçiminin birinci ve ikinci turunda toplantı yeter sayısının 367 olduğu yönündeki kararının gerekçesi Resmi Gazete'de yayımlandı. Gerekçede, 367 oy koşulunun ''Anayasa'nın, Cumhurbaşkanı seçiminin uzlaşmaya dayanması amacına yönelik olduğu'' belirtildi.

* Sincan 1. Ağır Ceza Mahkemesi, Başbakan Erdoğan'ın, Öcalan’a ''sayın'' dediği iddiasına ilişkin soruşturmada, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı'nın verdiği takipsizlik kararını kaldırdı.

28 Haziran:

* Dışişleri Bakanı Gül, PKK'ye yönelik sınır ötesi operasyon konusunda tüm planların hazırlandığı, siyasi ortamın hazır olmasının beklendiğini söylerken, “ABD sorunu çözemezse biz girer çözeriz” tehdidinde bulundu.

29 Haziran:

* Kalp krizi geçiren DEP eski milletvekili Orhan Doğan, kaldırıldığı Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi'nde hayatını kaybetti.

* CHP Genel Başkanı Baykal, Cenevre'de Sosyalist Enternasyonal Zirvesi'nde yaptığı konuşmada, ''Hiçbir hükümet toprakları üzerinde teröre müsamaha göstermez. Bunun tek istisnası Kuzey Irak'tır'' dedi. Baykal’ın bu söylemi üzerine Celal Talabani ve Mesut Barzani, Baykal'ın konuşması sırasında salonu terk etti.

30 Haziran:

* DEP eski Milletvekilli Orhan Doğan, onbinlerce kişinin katıldığı görkemli bir cenaze töreni ile Cizre'de toprağa verildi.

TEMMUZ

1 Temmuz :

* Başbakan Erdoğan, 27 Nisan muhtırası için kimseye dargın olmadığını belirterek, “27 Nisan gerginliği olmasaydı İMKB endeksi 50 bini aşardı. Oysa yüzde 12 kaybımız oldu'' dedi.

2 Temmuz:

* KCK Yürütme Konseyi Başkanı Murat Karayılan, CPT’nin Kürt Halk Önderi Abdullah Öcalan’ın sağlık durumuna ilişkin olarak yaptığı tahlillerin sonuçlarını bir an önce açıklamasını istedi.

* Sosyalist Enternasyonal yayınladığı sonuç bildirgesinde, Türkiye’nin olası bir sınır ötesi operasyonuna, “hiçbir ülkenin Irak’ın iç işlerine karışmaması gerektiği” belirlemesi ile karşı çıktı.

3 Temmuz:

* Irak Devlet Başkanı Celal Talabani, CHP’nin Sosyalist Enternasyol’dan atılacağını açıkladı.

* Sınırötesi operasyonu değerlendirmek amacıyla Başbakan Erdoğan ve Cumhurbaşkanı Sezer görüştü.

5 Temmuz:

* Cumhurbaşkanı Sezer ve CHP’nin Anayasa Mahkemesi’ne, Cumhurbaşkanlığı seçimi için referandumu öngören yasanın iptali için yapılan başvuruları reddedildi.

10 Temmuz:

* İçişleri Bakanlığı, Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Baydemir ve Şırnak Belediye Başkanı Ahmet Ertak hakkında ‘terör örgütünün’ propagandasını yaptıkları gerekçesiyle inceleme başlattı.

13 Temmuz:

* Erzurum’da “Bin Umut” bağımsız adayının seçim bürosu kundaklandı. Elazığ’da ise yine bağımsız adayın minibüsüne silahlı saldırı yapıldı.

* CHP’nin Tunceli’de düzenlediği mitinge çok az kişi katılırken, katılanlar da CHP’yi protesto ederek tepki gösterdi.

14 Temmuz:

* '14 Temmuz Ölüm Orucu direnişi'nde hayatını kaybedenler bir çok yerde düzenlenen etkinlikle anıldı.

* Dışişleri Bakanı Abdullah Gül ABD Dışişleri Bakanı Rice'ı arayarak kaçan dört kişinin itirafları üzerine ABD’nin PKK’ye silah verdiği iddialarının araştırılmasını istedi.

15 Temmuz:

* Diyarbakır’da bir grup AK Parti’li üye ve belde başkanları AK Parti’den ayrılarak DTP’ye geçti.

18 Temmuz:

* Bin Umut adaylarının bir çok yerde yaptığı mitinglere binlerce kişi katıldı. Mitinglerde, sınır ötesi operasyona tepki gösterildi.

20 Temmuz:

* Iğdır'da düzenlenen “Bin Umut” mitinginde konuşan DEP eski Milletvekili Leyla Zana, Kürt sorununun çözümü için, Kürdistan Eyaleti'nin kurulması ve genel af çıkarılmasını istedi. Zana, “Ankara, Türkiye'yi eyaletlere böl ve Kürdistan eyaletini kur. Bunları yapın ve halklarımızın geleceğini karartmayın" diye konuştu.

21 Temmuz:

* 'Kürdistan eyaleti'nin kurulmasını isteyen DEP eski Milletvekili Leyla Zana hakkında soruşturma başlatıldı.

* Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi’nin Türkiye seçimleri için uyguladığı 'gözlemci' statüsü çerçevesinde görevlendirdiği 34 Avrupalı milletvekili Ankara’ya geldi.

22 Temmuz:

* 23. Dönem Milletvekili Genel Seçimi yapıldı. AK Parti 341, CHP 112, MHP 71 ve bağımsızlar 26 milletvekilliği kazandı. Geçerli oyların yüzde 46,58'ini alan AK Parti yeniden tek başına iktidar olma imkanını elde ederken, oyların yüzde 20,88'ini CHP, yüzde 14,27'sini MHP, yüzde 5,24'ünü aralarında daha sonra DTP'ye geçerek grup kuran milletvekillerinin de bulunduğu bağımsızlar aldı. Bağımsız adaylardan Mesut Yılmaz, Muhsin Yazıcıoğlu, Ufuk Uras ve Kamer Genç de TBMM'ye girdi. Gümrük oylarının illere dağıtılması üzerine Hakkari ‘Bin Umut’ Bağımsız Milletvekili Sabahattin Suvağcı seçimi kaybetti.

* Seçimler bir çok ilki beraberinde getirdi. İlk defa 50 kadın milletvekili Meclis’e girdi, Şırnak ilk kadın vekilini çıkardı, CHP ilk kez Tunceli’de kazanamadı, AK Parti bir tek, Tunceli’de milletvekilli çıkaramadı. İlk kez seçim sonucunda cezaevinden bir siyasi tutuklu (Sabahat Tuncel) serbest bırakıldı.

* DP Genel Başkanı Mehmet Ağar, partisinin seçim barajını aşamaması üzerine, basın danışmanı aracılığıyla görevinden istifa ettiğini açıkladı.

* DTP Genel Başkanı Ahmet Türk, “Türkiye’nin demokratikleşmesine katkı sunacağız söylediklerimizde samimi olduğumuz gibi, devletinde hükümetinde samimi yaklaşmasını istiyoruz" dedi.

23 Temmuz:

* Bağımsız adaylarının seçilmesini çok olumlu bulduğunu söyleyen Türkiye-AB Karma Parlamento Komisyonu Eşbaşkanı Joost Lagendijk, “Bu, Kürt sorununa daha kolay bir biçimde siyasi bir çözüm bulunmasına katkıda bulunacak önemli bir olaydır" dedi.

* Başbakan Erdoğan, 59. Hükümet'in istifasını Cumhurbaşkanı Sezer'e sundu ve 60'ıncı hükümetin kurulmasına kadar Bakanlar Kurulu'nun görevine devam edeceğini bildirdi.

24 Temmuz:

* DTP, seçim tartışmaların yaşandığı Hakkâri ve Yüksekova'da halkın talepleri üzerine Hakkâri ve Yüksekova yönetimlerini görevden aldı.

* İstanbul 3. Bölge'den bağımsız milletvekili seçilen Sebahat Tuncel, ''yasa dışı örgüte üye olmak'' suçundan tutuklu bulunduğu Gebze M Tipi Kapalı Cezaevi'nden ''yasama dokunulmazlığı'' gereğince tahliye edildi. Tuncel, binlerce seçmeni tarafından karşılandı.

26 Temmuz:

* MHP'den milletvekili seçilen Prof. Dr. Mehmet Cihat Özönder, mazbatasını almak için İstanbul'a giderken, Esenboğa Yolu'nda geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti.

* Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı, eski DEP milletvekilleri Leyla Zana, Hatip Dicle ve Selim Sadak'a, yeniden yargılandıkları davada, ''yasa dışı silahlı terör örgütüne üye olma'' suçundan verilen 7 yıl 6'şar aylık hapis cezalarının onanmasını istedi.

27 Temmuz:

* DTP ölen MHP milletvekili adayı Cihat Özönder için başsağlığı diledi.

28 Temmuz:

* Adalet Bakanlığı, milletvekillerinin cezaevlerini ziyareti düzenleyen yönetmelikte değişiklik yaparak, “TBMM'nin ilgili komisyon üyeleri hariç milletvekilleri, terör suçluları ile devlete ve devrim yasalarına karşı suç işleyen hükümlü ve tutukluları ziyaret edemeyeceği” hükmünü getirdi. Bu düzenleme, “PKK Lideri Öcalan’ın ziyaret edilmemesi için yapıldı” yorumlarına neden oldu.

29 Temmuz:

* Seçimlere ''Bin Umut Adayları'' olarak giren Kürt milletvekillerinden 20'si DTP'ye katılım dilekçesi verdi.

30 Temmuz:

* DTP mecliste grup kurma başvurusunda bulundu. Meclis’te grup kuran DTP hazine yardımından yararlanamadı.

* MİT eski Müsteşar Yardımcısı Cevat Öneş, Başbakan Erdoğan’a mektup yazarak, “Kürt sorununa demokrasi sorunu olarak yaklaşılmalı ve barış içinde yeni şartların sağlanması gerektiğini” söyledi.

* Türkiye Genelkurmay Başkanı Yaşar Büyükanıt, KKTC Resepsiyon’unda “12 Nisan tarihinde ne dediysek arkasındayız” dedi.

* Anayasa Mahkemesi, en az 3 milletvekiline sahip partilerin de hazine yardımından yararlanmasını öngören düzenlemeyi yürürlükten kaldıran yasanın ilgili maddesinin iptali istemini reddetti.

(dg/sa)