DİHA - Dicle Haber Ajansı

M. ALİ ÇELEBİ

HABER MERKEZİ (DİHA) - Saddam Hüseyin'in kurmaylarından Taha Yasin Ramazan da idam cezası alırken, Irak'ın çeşitli yerlerinde katliamlar yaşandı. Kerkük referandumunu önlemek için sivillere yönelik kanlı saldırılar organize edildi. Lübnan'daki kanlı eylemler şubat ayından itibaren ses getirmeye başladı. Şubattan itibaren Kuzey Kore ile ABD ilişkileri yumuşama evresine girerken, Hamas, ABD ve İsrail'i zorlamaya başladı. Yine Türkiye askeri ve siyasi heyetlerle Washington kapısını aşındırırken, İran'da PJAK'la Devrim Muhafızları arasında sert çatışmalar yaşandı. Şubat ayındaki önemli kayıtlardan biri de Uluslararası Lahey Adalet Divanı'nın Boşnak soykırımı kararı oldu. Dünyadaki gelişmeler şöyle seyretti:

Şubat-Mart 2007

10 Şubat 2007: 43. Münih Güvenlik Konferansı'nda konuşan Rusya Devlet Başkanı Wilademir Putin, ABD ve NATO'yu eleştirdi. Putin, Rusya'nın Gürcistan'dan asker çektiğini, buna karşın Romanya ve Bulgaristan'da ABD füzeleri konuşlandırıldığını belirterek, "NATO'nun genişlemesi barışın korunmasına katkı sağlamıyor. Washington yönetimi dünyaya, bütün sahalarda kendi siyasi düşüncelerinin uygulanması ve kabul edilmesini dayatıyor. Washington çeşitli devletlerin kitlesel imha silahları, kimyasal silahlara sahip olması için provokasyonlar yaratıyor. Uluslararası hukukun hiçe sayılması silahlanmayı körüklemektedir. Soğuk savaştan bu yana dünyamızda daha çok savaş ve daha çok sorunlar ortaya çıkmıştır" dedi.

* İran Cumhurbaşkanı Ahmedinajad, Şah Rıza Pehlevi hanedanına son verilmesinin 28. yıldönümü dolayısıyla başkent Tahran'daki Azadi Meydanı'nda düzenlenen törende, bütün nükleer faaliyetlerinin IAEA kuralları çerçevesinde olduğunu söyleyerek "Kurallara en çok bağlı kalan ülke biziz. IAEA müfettişleri hiçbir ülkede İran kadar denetim yapmadılar. Biz hatta nükleer tesislerimizi gazetecilere de açtık. İran, nükleer tesislerini gazetecilere açan tek ülkedir'' diye konuştu.

11 Şubat: Ortadoğu gezisine çıkan Rusya Devlet Başkanı Putin, Suudi Arabistan'da Kral Abdullah tarafından ağırlandı. İlk kez Rus bir devlet başkanı Arabistan'ı ziyaret etmiş oldu.

* Saparmurat Türkmenbaşı'nın ölmesinin ardından Türkmenistan'da ilk kez çok adaylı devlet başkanı seçimi yapıldı. Gurbanguli Berdimuhammedov seçildi.

12 Şubat: AB dışişleri bakanlarını buluşturan Genel İşler ve Dış İlişkiler Konseyi'nde nükleer faaliyetleri nedeniyle İran'a yaptırım öngören BM Güvenlik Konseyi'nin 1737 sayılı kararının birlik genelinde uygulamaya girmesi onaylandı.

* ABD Savunma Bakanı Robert Gates'in, El Kaide militanların sınırdan sızmalarıyla ilgili görüşmelerde bulunmak üzere Pakistan'ın başkenti İslamabad'a gitti.

* Irak Yüksek Mahkemesi, Irak eski Devlet Başkan Yardımcısı Taha Yasin Ramazan'ı idama mahkum etti. Kasım 2006'da ömür boyu hapse mahkum edilen Ramazan hakkındaki karar için Yüksek Mahkemeye temyize gidilmişti.

* Irak'ta Şorca gibi Şii semtlerde arabalarla düzenlenen intihar saldırılarında 130 kişi yaşamını yirtirdi.

* 23 yıldır Gine'de iktidarda bulunan Lansuna Conte'nin çekilmesini isteyen gruplarla yaşanan çatışmalarda 1 haftada 97 kişi hayatını kaybetti.

13 Şubat: Lübnan başkenti Beyrut'un kuzeyinde Hristiyanların bulunduğu dağ kasabası Bikfaya'ya bağlı Eyn Alak'ta 2 otobüste meydana gelen patlamalarda 12 kişi öldü.

* Cezayir'in başkenti Cezayir yakınlarındaki en az 3 polis karakolunda patlama oldu. 8 kişi öldü. Japonya'da da ABD Üssü yakınında bir patlama meydana geldi. Tokyo'nun 30 kilometre güneybatısındaki Zama Üssü yakınlarındaki patlamada ölen veya yaralanan olmadı. Saldırıyı Devrimci Ordu adlı sol bir grup üstlendi.

* İsrail Likud Partisi İideri Binyamin Netanyahu, "Hamas'ın Kudüs'teki seçimlere katılmasına izin vermemesini söyledim. Ancak kabul etmedi" diyerek Hamas'ın Filistin'de iktidara gelmesinde Başbajan Ehud Olmert'in de payı olduğunu söyledi.

* Pekin'deki 6'lı görüşmelere katılan Kuzey ve Güney Kore, ABD, Çin, Rusya ve Japonya anlaştı. Buna göre Kuzey Kore yönetimi, Yongbyon'daki ana nükleer reaktörünü 60 gün içinde kapatmayı kabul etti. Bunun karşılığında ülke 50 bin ton yakıt ya da buna eş değerde maddi yardım alacak. Eylül 2005'te yine altılı görüşmeler sonucu benzer bir anlaşmaya varılmıştı. ABD mali yaptırımlarını sürdürerek ülkenin yabancı bir ülkedeki hesaplarını dondurtmuş, bunun üzerine Kuzey Kore anlaşmadan çekilmişti.

14 Şubat: Av. Konseyi Bak. Komitesi, PKK Lideri Abdullah Öcalan Dosyası'nı karara bağladı. Konsey, yeniden yargılanmaya gerek olmadığını kaydederek AİHM'in kararını onadı. Türkiye'nin sorumluluklarını yerine getirdiği kaydedildi. Karar açıklanmadan önce Fransa ve Belçika'da Kürt kurum ve yöneticilerine operasyon yapılarak çok sayıda kişi tutuklandı.

14-15 Şubat: İsrail Başbakanı Ehud Olmert, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın resmi davetlisi olarak Ankara'ya geldi.

* Genelkurmay Başkanı Org. Büyükanıt, Beyaz Saray'da ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, ABD Başkanı George W. Bush'un Ulusal Güvenlik Dan. Stephen Hadley ve Genelkurmay Başkanı Peter Pace ve Savunma Bakan Yardımcısı Eric Edelman ile birer görüşme yaptı. PKK, Kerkük, İran, Ermeni soykırımı tasarısı gündeme getirildi.

15 Şubat: Federal Kürdistan Başkanı Mesut Barzani, Fransız Le Monde gazetesine verdiği demeçte Kerkük'ün Kürt kenti olduğunu yineleyerek "Türkiye Irak'ın içişlerine karışma hususunda herhangi bir hakka sahip değil. Türkiye müdahale ederse çiçeklerle karşılamayız" dedi.

* Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çeçenistan Başkanı Alu Alhanov'u, Çeçenistan Başkanlığı görevinden alarak, Rusya Adalet Bakan Yardımcısı olarak atadı.

* BM İnsan Hakları Konseyi heyeti Sudan'ın Darfur bölgesine gitmek için vize alamayınca komşu ülke Çad'a gitti.

* Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'nin 3 koruması Kerkük'te kurulan pusuda öldürüldü.

16 Şubat: İran'ın Kürdistan Eyaleti'ne bağlı Mahabad'da 15 Şubat'ı protesto eden Kürtlere ateş açan güvenlik güçleri 3 kişiyi öldürdü.

17 Şubat: Kerkük'te Kürt semtlerinde bomba yüklü 2 araçla düzenlenen saldırıda 10 kişi öldü. Pakistan'da Belucistan eyaletinin başkenti Queta'da mahkeme salonunda düzenlenen intihar saldırısında da 15 kişi yaşamını yitirdi.

* ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice'ın Irak'ın başkenti Bağdat'a beklenmedik ziyarette bulundu. Türkiye Dışişleri Bakanı Gül de Ortadoğu'da meydana gelen gelişmeler ve bölge sorunlarının çözümüne yönelik son önerilere ilişkin Türkiye'nin görüşlerini aktarmak üzere Suudi Arabistan'a gitti.

* Irak'taki bombacı gruplara destek vermekle suçlanan Suriye'nin Devlet Başkanı Beşar Esad, İran'ı ziyaret etti. Hamaney ve Ahmedinejad'la görüşen Esad, "ABD, bağımsız ülkeleri ve kendine karşı çıkanları zayıflatmak istiyor. Ama İran ve Suriye, tam bir uyum içinde kendi halklarına güvenerek, mevcut tutumlarını devam ettirecek ve direnecek" diye konuştu.

18 Şubat: Irak'ın başkenti Bağdat'ta, çoğunlukla Şiilerin yaşadığı "Yeni Bağdat" semtinde bomba yüklü iki aracın infilak etmesi sonucu 60 kişi öldü.

* Hindistan'ın Delhi kentiyle Pakistan'ın Lahor kenti arasında işleyen bir trende yolcuların bindiği sırada patlatılan bombalar sonucu 66 kişi öldü.

* Zahedan Devrim Mahkemesi, Sistan-Belucistan Eyaleti'nin başkenti Zahedan'da 14 Şubat'ta meydana gelen bombalı saldırılarla ilişkisi olduğu gerekçesiyle Nasrullah Şenbezehi'yi idama mahkum etti. Bombalı saldırı sorumlusu Şenbezehi, Zahedan'da, Devrim Muhafızlarının otobüsüne bombalı saldırının yapıldığı yerde, halkın gözü önünde idam edildi.

19 Şubat: ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, İsrail Başbakanı Ehud Olmert ile Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas arasında Kudüs'te yapılan ve 2 saatten fazla süren üçlü toplantı, yeniden bir araya gelineceğine dair belirsiz taahhütlerle sona erdi.

* Ermenistan Devlet Başkanı Robert Koçaryan, Paris'te Devlet Başkanı Chirac tarafından ağırlandı.

* Somali'nin başkenti Mogadişu'da Aşırı dinci gruplarla girilen havan ve roketli çatışmada 12 kişinin öldüğü, 40'tan fazla da yaralı olduğu bildirildi.

20 Şubat: İran Dışişleri Bakanı Manuçehr Mutteki, temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldi. Mutteki, Gül'e ülkesindeki petrol ve doğalgazı çıkarmalarını önerdi. Türkmenistan gazının da İran üzerinden taşınmasını önerdi.

* Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Şii Adil Abdülmehdi, iki günlük çalışma ziyareti çerçevesinde Türkiye'ye geldi. Başbakan Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Gül ile Kerkük, PKK ve yeni sınır kapısı görüşüldü.

21 Şubat: İtalya Başbakanı Romano Prodi, merkez sol koalisyonun Senato'da yapılan dış politika konulu güven oylamasını kaybetmesi ardından istifasını sundu. Prodi başkanlığındaki koalisyonda yer alan iki eski komünist parti ve yeşiller hükümetin Afganistan'a 2 bin asker göndermesine şiddetle karşı çıktı. Vicenza'daki ABD üssünün genişletilmesine de karşı çıkıp tasarıyı önlemişti.

* Putin'in önerisiyle Rus Parlamentosu'nun üst kanadı Federasyon Konseyi'nin, Tataristan'ın özerklik haklarına sınırlama getirme yönünde karar alması, ülkede yeni tartışmalara yol açtı.

22 Şubat: Meksika Senatosu, Irak'ta savaşmayı reddeden Meksikalı kökenli bir ABD'li askerin yargılanmasını kınayan önergeyi oybirliğiyle kabul ederken, ABD'yi Irak halkına "soykırım" ve "katliam" yapmakla suçladı.

23 Şubat: Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas; Londra, Berlin, Brüksel, Paris turu çerçevesinde gittiği Berlin'de Almanya Başbakanı Angela Merkel tarafından ağırlandı. Merkel "Ortadoğu'daki sorunların radikal dinci Hamas'ın tutumundan kaynaklandığını" savundu.

* Hindistan'da yerel seçimlerin yapıldığı Manipur Eyaleti'nin dağlık Tamenglong bölgesinde pusuya düşürülen 14 polis öldürüldü.

* Çeçenistan'da bir polis üssünde meydana gelen patlamada 5 polis öldü.

24 Şubat: Irak'ın batısındaki Habbaniye'de Sünni'lerin gittiği bir camiye, namaz çıkışında düzenlenen bombalı saldırıda 42 kişi öldü.

* Gazze Şeridi'nde (Han Yunus) biri El Fetih diğeri Hamaslı iki aile arasında çıkan çatışmada 4 Filistinlinin öldüğü bildirildi.

* Heinrich Böll Stiftung Derneği ve Ankara Üniversitesi girişimiyle "Uluslararası Geçmişle Hesaplaşma Konfesansı Geçmişin Yükünden Toplumsal Barış ve Demokrasiye" konulu konferansın 1. gün oturumu İstanbul Bilgi Üniversitesi Dolapdere Kampusu'nde gerçekleştirildi. Güney Afrika Hakikatleri Araştırma Komisyonu Üyesi Alex Boraine konferansata yaptığı konuşmada, Türkiye'de geçmişle yüzleşme için devletin direkt sürece katılma yönünde politik arzu duyması gerektiğini belirterek, bunun olmaması halinde gayri resmi kampanyalarla yüzleşmenin hayata geçirilmesini önerdi.

25 Şubat: İran ordusuyla PJAK-HRK arasında çıkan çatışmada 1 haftada aralarında komutanların da olduğu 34 askerin öldüğü açıklandı. HRK gerillaları bir helikopteri de düşürdü. Devrim Muhafızları Komutanı Tuğgeneral Hasan Restegar Penah, helikopterde, Devrim Muhafızları generalleri Said Kahhari ile Hanif Dorosti'nin aralarında bulunduğu 13 kişinin hayatını kaybettiğini söyledi.

* Pakistan'ın başkenti İslamabad'da, Mısır, Türkiye, Endonezya, Malezya, Ürdün ve Suudi Arabistan dışişleri bakanları İslam Ülkeleri toplantısına katıldı. Şii İran ve Suriye yönetimi çağrılmadı.

26 Şubat: SOYKIRIM kararı: Uluslararası Lahey Adalet Divanı, Sırbistan devletini, Srebrenitza soykırımından doğrudan sorumlu olmak veya soykırıma iştirak etmek suçlarından akladı. Bununla birlikte, mahkeme, Sırbistan'ın bu soykırımın yapılmasını önleyememekten sorumlu olduğuna karar verdi. Bosna tarafından Sırbistan aleyhine açılan soykırım davasının karar duruşmasında, Srebrenitza'da 1992-1995 arasında 8 bin Bosnalının katledilmesi görüşülmüştü. Karara göre, soykırım var sorumlu yok. İlk kez bir devlet toptan soykırımla cezalandırılmak istenmişti başvuruyla.

* Kosova Kurtuluş Ordusu (UÇK) komutanlarından Kosova'nın eski başbakanı Ramuş Haradinay, Lahey kentinde eski Yugoslavya için kurulan uluslararası savaş suçları mahkemesinde yargılanmak üzere Hollanda'ya gitti. 1998-1999 yıllarında Kosova'da savaş suçu işlemekle suçlanan, Haradinay, 8 Mart 2005'te Lahey'deki mahkemeye teslim olmuş, ilk duruşmasının ardından, tutuksuz yargılanmasına karar verilmişti.

* Azerbaycan Sınır Birlikleri Komutanı Elçin Guliyev, İran helikopterlerinin Azeri hava sahasını ihlal ettiklerini belirterek,"Konuyla ilgili İran'ın Bakü Büyükelçiliği'ne nota verildiğini'' açıkladı. Guliyev, 22 Şubatta İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ülkesinin Azerbaycan'la sınırı olan bölgesine yaptığı ziyaret sırasında helikopterlerin birkaç defa sınır ihlalinde bulunduğunu, bu konuyla ilgili önce İran'ın bölge sınır komutanlığının uyarıldığını kaydetti.

* İran'ın Kürdistan Eyaleti'nde Urmiye kentine bağlı Soma Biradost bölgesinde İran ordusunun düzenlediği operasyon sırasında PJAK-HRK gerillalarla çıkan çatışmada 16 korucu ve devrim muhafızının öldüğü, 3 gerillanın yaşamını yitirdiği bildirildi.

* Irak'ta Bayındırlık Bakanlığı bombalandı. 10 kişi öldü, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Adil Abdülmehdi ve Riyad Garib'in de olduğu 18 kişi yaralandı.

27 Şubat: Afganistan'da, ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney'nin ziyaret ettiği Amerikan Bagram üssü dışında meydana gelen intihar saldırısında 20 kişi öldü. ABD ve İtalya'nın Sri Lanka Büyükelçileri, helikopterlerinin yakınına düzenlenen havan topu saldırısında hafif yaralandılar.

* Hamas Lideri Halid Meşal Meşal, 1 yıl içinde 2. kez Moskova'ya gitti. Rusya'nın başkenti Moskova'da Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov'la görüştü. Rusya'nın Filistin'e uygulanan yardım ambargosunun kaldırılması için batılı ülkeler nezdinde lobi çalışmalarında bulunacağı bildirildi. Meşal, görüşmelerinin sonunda düzenlediği basın toplantısında, bir gazetecinin İsrail'i tanımalarıyla ilgili sorusu üzerine, ''Öncelikle İsrail'in Filistin topraklarındaki işgaline ve Filistin halkına çektirdiği acıya bir son vermesi lazım. İsrail bunu yaptığında Filistin halkı da pozisyonunu netleştirecek'' karşılığını verdi.

* Musul'da, bomba yüklü araçla bir karakola saldırı düzenlendi. Saldırıda 6 polis öldü.

* İsrail'de ilk Yahudi olmayan devlet başkanı. İsrail Devlet Başkanı Moşe Katsav hakkında açılan soruşturma nedeniyle, yerine vekalet eden Knesset Başkanı Dalia Yitzik'in bir hafta için ABD'ye gitmesi üzerine geçici olarak devlet başkanlığı görevine Dürzi Milletvekili Majallie Whbee getirildi. Dürzi cumhurbaşkanı bir ilk.

* Sırp Cumhuriyeti Bosna-Hersek'te yaşayan Sırp harici uyruklulardan 1992-1995 ihtilafı sırasında onlara karşı uygulanan suçlardan ötürü özür diledi.

* İran'ı ziyaret eden Rus Senatör Mihail Margelov, bu ülkenin nükleer programının nükleer silah geliştirmeye elverişli olduğunu söyledi. Parlamentonun üst kanadı Federasyon Konseyinin Dış İlişkiler Komitesi başkanı olan Margelov, İranlıların nükleer programlarının geliştirilmesinde hiçbir seçeneği dışlamadıkları anlayışında oldukları izlenimi edindiğini belirtti.

* BM Ortadoğu Özel Danışmanı Michael Williams, Beyrut'a giderek Lübnanlı yetkililerle Hizbullah'ın geçen yıl kaçırdığı 2 İsrailli askerin durumuyla ilgili bir görüşme yaptı.

* Saakaşvili, Gürcistan'da temaslarda bulunan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yuşçenko ile birlikte düzenlediği basın toplantısında, NATO üyeliğini istemelerinin üçüncü ülkelere karşı olmadığını belirterek, NATO'ya tam üyelik sürecindeki teknik çalışmaların yakın dönemde tamamlanacağını kaydetti.

* İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad, Sudan'ın Başkenti Hartum'da Sudan Cumhurbaşkanı Ömer El-Beşir ile görüştü. Beşir, ülkesinin İran'ın çeşitli alanlarda edindiği deneyimlerinden yararlanmak istediğini ve iki ülke arasında siyasi, ekonomik ve bilimsel işbirliğinin artırılması gerektiğini vurguladı.

* Pakistan istihbarat yetkilileri, Taliban'ın önde gelen liderlerinden biri olduğu söylenen Molla İbadullah Ahund'un Afganistan sınırındaki Queta kentinde yakalandığını açıkladı. NATO, Afganistan'ın güneydoğusunda NATO ve Afgan birlikleriyle Taliban militanları arasında çıkan çatışmada 12 Taliban'ın öldüğünü açıkladı.

* Kıbrıs Rum yönetimi, Fransa'ya adada hava üssü ve liman veren anlaşmayı imzaladı.

* Binlerce etnik Arnavut, BM elçisi Martti Ahtisaari'nin Kosova'nın geleceğine ilişkin planını protesto etmek üzere Priştine'de bir araya geldi. Vetevendosja (Kendi kaderini tayin) adlı grubun düzenlediği gösteride, Vetevendosja hükümetin Sırbistan ile müzakerelere son verip Kosova'yı bağımsız devlet ilan etmesi istendi.

3 Mart: İran Cumhurbaşkanı, Ahmedinejad, resmi ziyaret için gittiği Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da Kral Abdullah'la bir araya geldi.

* Çin Ulusal Halk Meclisi Dışişleri Komisyonu Başkanı Jiang Enzhu, düzenlediği basın toplantısında, geçen yıl 38,1 milyar dolar olan askeri bütçenin, 44,94 milyar dolara çıkarıldığını söyledi. Artış yüzde 17,8 oranında oldu.

* Genelkurmay Başkanlığı'nın "Kürt liderlerle görüşmeyiz" diyerek AKP hükümetini uyaran Genelkurmay Başkanı Büyükanıt'ın sözlerinin "kurumsal görüşleri" olduğu yönündeki sözlerinden sonra ilk görüşmeyi Arap Birliği dışişleri bakanlarının Kahire toplantısına giden Dışişleri Bakanı Gül, KDP'nin etkili isimlerinden Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari'yle yaptı. Arap Birliği ise, Irak'ta siyasi çözüm çağrısında bulunarak, Irak'ın birliğinin korunması gerektiğini vurguladı, Sünnilerin yönetime katılmalarının sağlanmasını istedi.

4 Mart: Afganistan'da bir intihar komandosunun bombalı araçla ABD askeri konvoyuna saldırmasından sonra, askerlerin ateşi sonucu 16 kişinin öldüğü bildirildi.

* Fildişi Sahili'nde Devlet Başkanı Laurent Gbagbo, isyancıların lideri Guillaume Soro ile barış sürecini başlatmak için anlaşma imzaladı. Uagadugu'da yapılan imza törenine Burkina Faso Devlet Başkanı Blaise Compaore de katıldı.

5 Mart: Çad'da eski direnişçi lideri Mahamat Nur Abdülkerim Savunma Bakanlığına getirildi. eski direniş örgütü Birleşik Değişim Cephesi'nin iki üyesi İsmail İdris İsmail ile Lona Gong Raul'a da müsteşarlık ve hükümet sekreterliği görevleri verildiği kaydedildi. Kurulduğu Aralık 2005'te Devlet Başkanı İdris Debi'ye karşı en güçlü askeri grup olarak görülen Birleşik Değişim Cephesi, 2006 Nisan'da Debi rejimine bağlı güçlere büyük bir saldırı başlatmış, başkentin kapılarına dayanmıştı.

* IAEA üyesi 35 ülke temsilcisi Viyana'da İran gündemiyle toplanırken, Başkanı Muhammed El Baradei, kurumun İran'ın nükleer programının barışçı olduğuna dair garanti veremeyeceğini söyledi.

* ABD ve Kuzey Kore arasında uzun süredir kesilmiş olan ilişkileri normalleştirmeye yönelik görüşmeler, Kore Savaşı'nın sona ermesinden 54 yıl sonra New York'ta başladı.

* BM Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK), Türkiye ve Irak arasında yapılan, Federal Kürdistan'da bulunan 12 bin kişinin yaşadığı Maxmur Kampı'nın geleceğini belirlemeye yönelik görüşmelere Cenevre'de ABD de gözlemci statüsüyle katıldı. Ankara kapatılmasını istedi.

6 Mart: Bağdat'ın güneyindeki Hille'de 2 intihar bombacısı Kerbela kentine gitmekte olan Şii hacıları hedef aldı: 90 Şii hacı hayatını kaybetti.

* Endonezya 6.3 şiddetinde depremde 70 kişi öldü.

* Dış Ticaret ve Gümrüklerden Sorumlu Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen, Karma Ekonomik Komisyon (KEK) Toplantısı ve ilgili temaslarda bulunmak amacıyla 100 işverenle birlikte İsrail'e gitti.

* NATO yetkilileri Afganistan'ın güneyindeki Helmand Eyaleti'nde, Afgan hükümetine bağlı güçlerle birlikte ülkede şu ana kadarki en büyük güvenlik operasyonunu başlattıklarını açıkladı. Operasyonda 1000'i Afgan olmak üzere 5500 askerin yer alabileceği belirtildi.

* İran Savunma Bakanı eski Yardımcılarından General Ali Rıza Asgari'nin şubat ayı içinde İstanbul'da kaybolması üzerine, İsrail, İran'ın saldırı düzenleyebileceği ya da diplomatlarını kaçırabileceği endişesiyle diplomatik temsilcilikleri etrafında güvenlik önlemlerini artırdı.

8 Mart: ABD Başkanı Bush 6 gün sürecek Latin Amerika gezisine Brezilya'dan başladı.

9 Mart: Eski bir İspanyol sömürgesi olan ve çölle kaplı İngiltere büyüklüğündeki Batı Sahra'daki Fas işgalini sona erdirmek için mücadele eden Polisario Lideri Muhammed Abdülaziz, BM Genel Sekreteri Moon ile görüştü. 1975'te Fas tarafından ilhak edilmişti.

* Sri Lanka'da Tamil gerillalarının hükümete bağlı komandolarla çatışması sonucu 23 kişi öldü.

* Kıbrıs Rum yönetimi Lefkoşa'daki Lokmacı Barikatı'nın Rum tarafındaki duvarını sürpriz bir kararla yıktı. Türk tarafı daha önce yıkmıştı.

10 Mart: BMGK 5 daimi üyesi, Arap Birliği, Irak'a komşu ülkeler İran ve Suriye dahil ABD'nin ambargo uyguladığı ülkelerin katılımıyla Bağdat Konferansı başladı. İstikrar arayan konferans sırasında Bağdat ve Kerbela'da Şiilere yönelik saldırılarda 28 kişi öldü. Irak Dışişleri Bakanı Zebari, ABD'yle İran ve Suriye heyetleri arasında doğrudan görüşme, toplantı ve tartışma olduğunu belirtti. ABD'nin Bağdat Büyükelçisi Zalmay Halilzad da, İranlılarla görüşmelerin Irak konusuyla sınırlı tutulduğunu açıkladı.

* Kosova'nın nihai statüsünün belirlenmesi için bir yıl süren müzakere süreci, başarısızlıkla sonuçlandı. Viyana'da yapılan son tur görüşmelerden sonra açıklamada bulunan BM Özel Temsilcisi Martti Ahtisaari, Arnavut ve Sırp taraflar arasında derin görüş ayrılıkları bulunduğunu belirterek, ''Günün sonunda şunu söyleyebilirim ki, maalesef her iki tarafta da tutumlarını değiştirecekleri yönünde bir arzu yok'' dedi.

* İran Savunma Bakanı Muhammed Mustafa Neccar yanında üst düzey İranlı bir heyetle Suriye ziyaretinde Dev. Başkanı Beşar Esad ile ikili askeri işbirliğini görüştü. İki ülke savunma bakanları da "savunma işbirliği protokolü" imzaladı.

* Kerkük kent merkezinde bir kontrol merkezinin hedef alınan havan toplu saldırıda 3 kişi hayatını kaybetti, 34 kişi yaralandı. Kentin güneyindeki bir yolda 2 erkek cesedi bulundu.

* Almanya Savunma Bakanı Franz Josef Jung, Yunanistan ve Türkiye'yi kapsayan 3 günlük gezisine çıktı.

* İsrail Başbakanı Olmert ile Filistin Devlet Başkanı Abbas Kudüs'te yaklaşık 2 saat süren bir görüşme yaptı.

12 Mart: Fas'ın Casablanca kentinde düzenlenen intihar saldırısında 1 kişi öldü, 3 kişi de yaralandı.

* Federal Kürdistan Başkanı Mesut Barzani, Kral Abdullah'ın daveti üzerine birkaç günlük ziyaret için Suudi Arabistan'a gitti.

* ABD Başkanı George W. Bush, Latin Amerika turunun 4. durağı Guatemala'da, Maya kalıntılarının olduğu Iximche'yi ziyaret etti. Mayalar ise Bush'un bıraktığı "kötü enerjiyi silmek ve barışı yeniden tesis" için ayin düzenledi. Bush'un gezdiği yerlere çiçekler konulup tütsü yakıldı. Maya lideri Rodolfo Pocop, "Bush, atalarımızın anısını çiğneyip aşağılayamazsın. Burası Teksas'taki çiftliğin değil" dedi.

14 Mart: Pentagon, 11 Eylül saldırılarının planlayıcısı olduğu iddia edilen Halid Şeyh Muhammed'in tutulduğu Guantanamo'da ''operasyondan başından sonuna kadar sorumlu olduğunu'' itiraf ettiğini açıkladı.

* Lübnan ve Suudi Arabistan'ın ardından AB'nin dış politika yüksek temsilcisi Javier Solana, Şam'da Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad, Başbakan Yardımcısı Faruk el-Şara ve Dışişleri Bakanı Velid el-Muallem'le görüştü. Lübnan'a silah kaçırıldığı yönündeki iddiaların araştırılmasını ve silah kaçırılıyorsa bunun durdurulmasını istedi. Refik Hariri'nin suikastinden sonra AB Suriye'yle temaslarını askıya almıştı.

* İngiltere Başbakanı Tony Blair hükümeti, ülkenin nükleer denizaltı sisteminin yenilenmesine ilişkin planlarını, muhalefetin desteğiyle parlamentodan geçirdi.

* Kerkük'te Tuz Hurmatu'da pazar yerinin bir pazar yerine düzenlenen intihar saldırısında 8 kişi öldü, 25 kişi yalandı.

* İsrail Parlamentosu (Knesset), Ermeni soykırımını tanımayı içeren önergeyi 12'ye karşı 16 oyla reddetti. Önergeyi veren Haim Oron, tasarıyı çekmesi için Başbakan Olmert ve Dışişleri Bakanı Livni'nin kendisine baskı yaptığını söyledi.

15 Mart: PTI Ajansı'nın haberine göre, Hindistan'da, Maocu isyancılar Çattisgar Eyaleti'ndeki Rani Bodli'de ormanlık alandaki poli kampına ateş açtı: 50 kişi hayatını kaybetti. Hindistan'ın 28 eyaletinin altısında aktif olan Maocular, tarım işçileri ve yoksullar için toprak ve iş talep ediyorlar.

* Rusya petrolünü Bulgaristan'ın Karadeniz kıyısından Yunanistan'ın Ege Denizi kıyılarına, oradan da uluslararası piyasalara taşıyacak Burga-Dedeağaç petrol boru hattı anlaşması Atina'da ''Yunanistan Başbakanı Kostas Karamanlis ve Rusya devlet Başkanı Vladimir Putin'in katılımıyla imzalandı. 14 yıllık projeyle Türkiye by-pass edildi. Rusya 2006 itibariyle Avrupa'nın petrol ihtiyacının 3'te 1'ini, doğalgaz ihtiyacının ise yüzde 40'ını sağlıyor

16 Mart: Federal Kürdistan Başkanı Mesut Barzani, Riyad gezisini tamamladı. Barzani görüştüğü Suudi Arabistan kralı Abdullah bin Abdulaziz'in Irak halkının özgürleşmesi için bütün çabalarının sarfetmeyi istediklerini ifade ettiğini söyledi. Kral Abdullah'ın Kürdistan'daki Federal yapı konusundaki görüşü hakkında başkan Barzani, Suudi kralının Kürt halkının haklarını desteklediğini ve bunun Irak'ın birliğinin garantisi olduğunu ifade ettiğini kaydetti.

* Kerkük'te Zaferaniye bölgesinde El-haylani camisinin yakınlarına bir havan topunun düşmesi sonucu 1 kişi hayatını kaybetti, kente 4 de ceset bulundu.

17 Mart: Polonya'ya resmi ziyarette bulunan Almanya Başbakanı Angela Merkel, Polonya'yı AB'nin politikalarına göre hareket etmesini istedi. Merkel, Varşova Üniversitesi'nde yaptığı konuşmada da, ABD'nin Polonya'ya konuşlandırmasını planladığı füze kalkanı projesine karşı çıktı. Polonya'yı üye olduğu AB'den bağımsız hareket etmekle eleştiren Melkel, "Avrupa hiç bir zaman bölünemez. Bölünmüş bir güvenlik, zayıf bir güvenliktir" dedi.

* Filistin'de çatışmalı bir dönemin ardından yoğun pazarlıklar ve uzlaşmaya rağmen uzun süre sürüncemede kalan "Birlik Hükümeti" kuruldu. Filistin'in Hamaslı Başbakan İsmail Haniye başkanlığındaki ikinci ve Filistin'in 11. hükümeti, Filistin Parlamentosu'ndan güvenoyu aldı. Yeni hükümeti ilk tanıyan Norveç oldu. Türkiye, Filistin'de kurulan Ulusal Birlik Hükümeti'ni, Filistin halkının beklentileri bağlamında yeni bir umut olarak gördüklerini belirterek,

* Avustralya Başbakanı John Howard, Irak'a sürpriz bir ziyarette bulundu. Başbakan Maliki'yle görüşen Howard, Avustralya askerlerinin "gerektiği kadar Irak'ta kalacağını" söyledi.

* ABD'nin Irak'taki varlığına karşı çıkanlarla destekleyenler, Washington'da karşı karşıya geldi. Irak işgalinden dönen bazı askerlerle aileleri de katıldı. National Mall parkı kenarındaki bir caddede karşılaşan zıt gruplar birbirine sataştı.

* Irak'ta işgal karşıtı dinci gruplar saldırılarını farklı biçimlerde sürdürüyor. Bağdat-Felluce'de zehirli klor gazı kullanılarak düzenlendiği belirtilen saldırılarda 8 kişi öldü, 350 aşkın kişi yaralandı.

18 Mart: Irak Meclis Başkanı Mahmut Meşhedani beraberindeki bir heyetle resmi temaslarda bulunmak amacıyla Federal Kürdistan'ı ziyaret etti.

19 Mart: İran'dan Ermenistan'a doğalgaz taşıyacak boru hattının ilk etabı, iki ülke Cumhurbaşkanları Mahmud Ahmedinejad ile Robert Koçaryan'ın katıldığı törenle Ermenistan'ın Mehri kentinde açıldı. İran'la Ermenistan arasında, Aras nehri üzerinde iki hidroelektrik santralinin ortak kurulması ve işletilmesini amaçlayan bir anlaşma da imzalandı.

* Kerkük kentinde 5 ayrı saldırıda 20 kişi öldü.

20 Mart: Irak eski Devlet Başkanı Yardımcısı Taha Yasin Ramazan işgalin yıldönümünde asılarak idam edildi. Irak'ın devrik lideri Saddam Hüseyin ile birlikte yargılanan Taha Yasin Ramazan, 1980'lerde Duceyl'de 148 Şiinin öldürülmesindeki rolü nedeniyle ömür boyu hapis cezasına çarptırılmıştı. Ancak temyiz mahkemesi bu cezanın yeterli olmadığına karar vererek Ramazan'ı idama mahkum etti.

* Rusya'nın Sibirya bölgesinde bir kömür madeninde meydana gelen patlamada 97 kişinin hayatını kaybettiği belirtiliyor. Patlama, Kemerovo bölgesindeki Ulyanovskaya madeninde dün sabah saatlerinde meydana geldi.

* Mısır'da meclis, sivil toplum örgütleri ve muhalefetin karşı çıktığı 34 maddelik tartışmalı anayasal reform paketini kabul etti. Reform paketinde, dini temele dayanan her türlü siyasi faaliyete yasak getirildi. 454 milletvekilinin 315'i onaylandı.

* İsrail'in büyük bir tatbikat başlattı. Tatbikatın İsrail'in kurulduğu 1948'den bu yana yapılan en geniş çaplı tatbikat olduğu belirtildi.

(vp)