Muhalif medyaya OHAL darbesi: 2 bin 500 gazeteci işsiz kaldı 2016-10-24 11:44:32 HABER MERKEZİ (DİHA) - Bianet’in Medya Gözlem Raporu'na göre, 107 gazeteci ve 10 dağıtımcı Ekim ayına da cezaevinde girdi. 775 basın kartı ve 49 pasaportun iptal edildiği OHAL kapsamında 155 medya kuruşu kapatıldı, 2 bin 500'e yakın gazeteci de işsiz kaldı. Bağımsız İletişim Ağı (Bianet) tarafından hazırlanan Temmuz, Ağustos, Eylül aylarını kapsayan 2016 BİA Medya Gözlem Raporu açıklandı. Hazırlanan rapora göre, 15 Temmuz darbe girişimi sonrası ilan edilen Olağanüstü Hal (OHAL) ve yürürlüğe konan Kanun Hükmünde Kararnameler (KHK), Cemaat ve Kürt medyasına yönelik yaygın gözaltı, tutuklama, kapatma gibi ölçüsüz ve hukuka aykırı uygulamalara yol açtı. Medyaya dönük yargısal ve idari müdahalelerin çeşitliliği ve çokluğunu gösteren rapora göre, toplam 226 gazeteci Temmuz-Ağustos-Eylül döneminde bir ömür boyu hapis ve 2 bin 235 yıl 4 ay hapis tehdidi altında. Medya Gözlem Raporu'nda "öldürülen gazeteciler", "hapis gazeteciler", "saldırı, tehdit ve engellemeler", "soruşturmalar, açılan-süren davalar, kararlar", "hakaret, kişilik hakları ve tazminat davaları", "yasaklamalar, kapatmalar, toplatmalar", "Anayasa Mahkemesi", "AİHM", "RTÜK" ve "YSK" bölümleri yer alıyor. Üç ay boyunca gazeteciler hakkında TCK ile TMK birlikte uygulanmak suretiyle yargılamalar sürdü. Yargılamalarda gazeteci ve dağıtımcı/medya çalışanlarına yönelik gazetecilik yoluyla "silahlı örgüt üyesi olmak", "örgüte yardım etmek" veya "örgüt kurmak, sevk ve idare etmek" suçlamaları devam etti. Hapis Gazeteciler: Çoğu ‘Cemaat Medyası’ndan 107 gazeteci ve 10 dağıtımcı Ekim 2016'ya cezaevinde girdi. Tutuklu gazetecilerin 71'i ‘Cemaat medyası’na çalışanlardan oluşurken, habercilerden 29'u ve dağıtımcıların tamamı Kürt medyasındandı. Bu kişiler, TMK ile TCK kapsamında "örgüt" bağlantılı olarak hapiste bulunuyor. 2015'in aynı döneminde 24 gazeteci ve 9 dağıtımcı cezaevindeydi; gazetecilerden 13'ü ve dağıtımcıların tamamı Kürt medyasındandı. Hapisteki 107 gazeteciden 70'i "FETÖ/PDY", 28'i "Kürdistan Topluluklar Birliği-Türkiye" (KCK), "PKK" ve "DYG"; ikisi 'Marksist Leninist Komünist Partisi' (MLKP); biri 'Devrimci Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi' (DHKP-C); biri 'Direniş Hareketi', biri 'Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist' (TKEP/L) örgütü üyeliği, biri "casusluk", biri "gizli bilgi temini/tahribi", biri de "Askeri yasak bölgeyi ihlal etmek" iddiası çerçevesinde yargılanma konusu oldu. Biri de üç örgüte birden üye olmaktan (Ergenekon Örgütü Mersin Teşkilatı, Türk İntikam Birliği Teşkilatı ve İç Örgüt) yargılandı. Tutuklu 107 gazeteciden 82'si soruşturma geçirirken, 18'i hükümlü, 1'i yerel mahkemede hüküm giydi, Yargıtay kararını bekliyor; 5'i halen yargılanıyor. 9 saldırı, 3 tehdit, 2 kötü muamele Temmuz-Ağustos-Eylül 2016 döneminde 7 gazeteci ve 2 medya bürosu saldırıya uğradı. Ayrıca, 2 gazeteci tehdit edildi, 2 gazeteci de kötü muamele gördüklerini açıkladı. OHAL: 78 gözaltı, 24 gözaltı kararı, 6 ev baskını Aynı dönem içerisinde 78 gazeteci ve medya çalışanı gözaltına alınıp, daha sonra serbest bırakıldı. Yine 24 gazeteci için gözaltı kararı çıkarıldı, 6 gazetecinin evine baskın düzenlendi. 1 gazeteci ise halen ev hapsinde tutuluyor. 29 'Erdoğan' sanığı/mağduru/şüphelisi Rapor döneminde TCK'nin 299. Maddesi kapsamında ve "Cumhurbaşkanı'na hakaret" iddiasıyla yargılanan 6 gazeteciden 4'ü beraat etti, ikisi 10 bin 500'er TL adli para cezasına mahkum edildi. Bu dönemde 22'si gazeteci toplam 29 kişi, TCK'nin 299 (Cumhurbaşkanı'na hakaret) ve 125. Maddeleri (Erdoğan'a görevinden dolayı hakaret) kapsamında açılan ceza davaları veya Erdoğan'ın "kişilik haklarına saldırı" gerekçesiyle açılan tazminat davaları kapsamında işlem gördü. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın darbe girişimi sonrası, haklarında dava açtığı, sayıları 3 bini bulan kişilere yönelik şikayetlerini geri çekeceğini açıklamasının ardından Antalya ve Ankara gibi illerde tahliyeler yaşandı. Temmuz-Eylül döneminde 15 gazeteci ve bir hukukçu, yazı, görüş ve eleştirileriyle "Cumhurbaşkanı Erdoğan'a hakaret etmek"ten Ceza Kanunu'nun 299. Maddesi uyarınca açılan davalar kapsamında yargılanıyordu. Bu dönemde, TCK'nin 299. Maddesinden yeni soruşturma veya suç duyuruları tespit edilemedi. 155 medya kapatıldı, 775 basın kartı ve 49 pasaport iptal edildi OHAL'in etkili olduğu Temmuz-Eylül 2016 döneminde 775 basın kartı ve 46 gazetecinin pasaportu iptal edildi. Yine yutuklu Şahin Alpay'ın kızı, Ercan Gün'ün oğlu, Can Dündar'ın eşi Dilek Dündar'ın pasaportuna el konuldu. Ayrıca 5 gazetecinin pasaportuna el konulması için de talepte bulunuldu. Bu üç aylık dönemde 155 medya organı (TV, radyo, gazete ve yayınevi) kapatıldı, 3 yayın yasağı veya geçici yayın yasağı ile 18 site kapatıldı, 4 site haberi sansür gördü. 7 yayına müdahale edildi, 2 gazeteci sınırdışı edildi, 1 gazete toplatıldı. Temmuz-Ağustos-Eylül 2016 döneminde 4 gazeteci toplam 55 yıl 4 ay hapis istemiyle yargılandı. TMK/TCK: 1 ömür boyu; 2152 yıl hapis isteniyor Temmuz-Ağustos-Eylül 2016 döneminde 117 gazeteci TMK uyarınca 880 yıl, 6 ay hapis istemiyle yargılandı. 61 gazeteci "örgüt yöneticiliği," örgüt üyeliği" veya "örgüt örgüte yardım"dan toplam Bin 36 yıl hapis istemiyle yargılandı. 5 gazeteci TCK'nin 301. Maddesi’ni ihlal etmek suçlamasıyla toplam 10 yıl hapis istemiyle yargılanıyor. 6 gazeteci de "Devletin güvenliğe dair gizli bilgileri temin etme ve açıklama" gibi suçlamalarla bir müebbet ve 216 yıl ve 6 ay hapis tehdidiyle yargılamaya devam ediyordu. Ayrıca, 2 gazeteci "Kin ve düşmanlığa tahrik", bir diğeri de "soruşturmanın gizliliği ihlal" iddiasıyla hakim karşısındaydı. Tüm bu suçlamalardan hepsine istenen cezaların toplamı 1 müebbet ve 2 bin 152 yılı buluyor. Bu dönemde, Özgür Gündem gazeteciyle sembolik bir günlük dayanışma eyleminde bulunan 32 gazeteci ve hak savunucusu "terör örgütü propagandası" suçlamasıyla kendisini mahkemelerde buldu. Bu dosyalardan 10 takipsizlik kararı çıkarken 8'inin soruşturmasıysa sürüyor. Fezlekeler HDP'liler için davaya dönüştü Milletvekillerinin yasama dokunulmazlığının kaldırılmasıyla birlikte, çoğu HDP'li, 152 milletvekiliyle ilgili daha önce düzenlenmiş 799 fezleke işleme konulmaya başlandı. Ankara 25. Asliye Ceza Mahkemesi, hakkında 16 fezlekesi bulunan HDP Milletvekili Altan Tan'a "duruşmaya katılmazsanız tutuklanabilirsiniz" tebligatı gönderdi. Tan, partilerinin aldığı karar gereği 5 Aralık'taki duruşmaya katılmayacağını açıkladı. HDP Eş Genel Başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ ile Eş Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş hakkında düzenlenen fezlekeler de davaya dönüştü. AİHM ve AYM durdu Aynı döneminde, Anayasa Mahkemesi'nden (AYM) bireysel başvuru kapsamında ifade ve haberleşme özgürlüğüyle ilgili karar çıkmadı. Özgür Gündem gazetesi, itirazı reddedilince kapatılmasını AYM'ye taşıdı. Rapor döneminde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) de, basın ve ifade özgürlüğü kapsamında herhangi bir dosyada karar vermedi. HDP, vekillerinin dokunulmazlıklarının kaldırılmasının ardından AİHM'e başvurdu. Medya kapatmaları 2 bin 500 işsiz yarattı Temmuz-Eylül 2016 döneminde Kanun Hükmünde Kararnameye dayanılarak medya organlarının kapatılması sonucu 2 bin 500'e yakın gazeteci ve medya çalışanı işsiz kaldı. Geçen yılın aynı döneminde bu rakam 45 iken tüm 2015 yılı için 348 oldu. RTÜK: Yayın yasaklarına karşı direnme cezaları arttırdı Radyo Televizyon Üst Kurulu (RTÜK), Temmuz-Eylül 2016 döneminde haber, film ve program yayınlarından dolayı TV kuruluşlarına beş uyarı, beş para cezası ve bir yayın durdurma cezası verdi. Bu dönemde radyo kuruluşlarına bir para cezası uygulandı. Kurul, Radyo ve TV'lere toplam 300 bin 698 TL idari para cezası verdi. (za/öç)