'Piyasalar nakit sıkıntısı çekiyor Sayın Bakanım!'

2016-09-27 12:32:52

HABER MERKEZİ (DİHA) - Türkiye ekonomisinin kötü günler yaşadığı, RedHack'in Bakan Berat Albayrak'a ait yayınladığı maillerde yer aldı. Hükümetin ekonomi danışmanı gibi çalışan Prof. Dr. Kerem Alkın'ın gönderdiği uyarı içerikli mailde, piyasaların nakit sıkıntısı çektiği, tahsilatların yapılmadığı iki büyük holdingin içerisinde bulunduğu durum üzerinden özetlendi.

Türkiye ekonomisinin kamuoyuna yansıtıldığı gibi güçlü olmadığı, çok zor günlerde geçtiği iktidarın kendi iç yazışmalarına da yansıdı. İstanbul Medipol Üniversitesi Öğretim Üyesi, MOBİLSİAD Yönetim Kurulu Başkanı Prof. Dr. Kerem Alkın'ın 5 gün önce (22.09.2016) 'keremalkin@superonline.com' adresinden Bakan Berat Albayrak'a arz ettiği mailde, içerisinde bulunulan durum ve olası riskler aktarılıyor. 

'Alarko ve Vestel bayileri iflasta' 

Prof. Dr. Kerem Alkın, Bakan Albayrak'a gönderdiği mailinde üzerinde durduğu "Kıymetli Bakanım; Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda alınan, kredi kartlarında 9 taksitten 12'ye, tüketici kredilerinde 48 aya, kredi kartı borç yapılandırılmalarında 72 aya kadar vade kararları önemli ve isabetli. Bununla birlikte, imaj olarak, iş dünyasına ve kamuoyuna, Ekonomi Yönetimi'nin Hükümet'e sunulmak üzere, kısa, orta ve uzun vadeli tedbirler ve paketler üzerinde çalışmaları sürdürdüğü ve bu tedbirlerin bir kısmının kısa vadede rahatlamayı hedefleyen konular oldukları belirtilmeli" ifadelerinin yer aldığı bilgi notu ile reel piyasanın durumuna dikkat çekti.

Mailinde "Alarko ve Vestel gibi şirketlerden, bayilere yönelik olarak, 25-30 yıllık bayilerin iflaslarına dair değerlendirmeler duyuyoruz" diyen Prof.Dr. Alkın, "Konunun özü, halen piyasadaki nakit sıkıntısı çekiyor. Bugün, aldığım bir duyum, örnek, kombi işi yapan bir firma, bir mimardan tahsilat yapmış; söz konusu hesabı olan bankaya para yattığı anda, banka, ilgili kombi işi yapan firmanın kendisine olan kredi borcunun bir kısmını bu yatan para ile kapatmış. Adam, 'benim şimdi diğer ödemelerim ne olacak' diyormuş. Bankaların, bilhassa KOBİ'lere kullandırdıkları kredilerin tahsilatına yönelik, imzalattıkları kredi sözleşmelerindeki maddeleri kullanıp, bu tür hareketler yapmaları, reel sektördeki keyifsizliği ciddi manada attırıyor" uyarısında bulundu. 

'Piyasada nakit rahatlama sağlanmalı' 

Prof. Alkın bu tablodan kurtulmak için mailin devamında şu önerilerde bulunuyor: 

"Değerli Bakanım, piyasadaki nakit sıkıntısına yönelik önerim, Kamu'nun, özel sektörden aldığı mal ve hizmetlerin bedelinden başlayıp, vergi iadesine, teşviklere kadar, özel sektöre ödemeyi taahhüt ettiği borçlarının anlamlı bir bölümünü bu dönemde ödeyerek, piyasada bir nakit rahatlaması sağlamasıdır. Mehmet Şimşek Bakan ve Naci Ağbal Bakan'ın, merkezi yönetim bütçe performansını kuvvetli gösterip, Moody's ve Fitch'in 'yatırım yapılabilir' derecelendirme notunu korumaları için, mali disiplin ve benzeri başlıklardan üzerlerinde baskı kurmaya çalışmasını ve bu arayışın bir sonucu olarak, EKK toplantısı sonrası, kamu harcamalarında da daha özenli ve tasarruflu davranılacağı noktasındaki mesajları anlıyorum.

'Kamu ödeme yapsın' 

Bununla birlikte, 2-3 milyar TL düzeyinde, Kamu'dan alacaklı konumundaki özel sektöre yapılacak bir ödemenin, piyasadaki nakit dönüşü anlamında, belirli bir rahatlatıcı etkisi olacağını düşünmekteyim; eğer ki, bankalar, hemen bu kaynağı kredileri kapatmak için kullanmaya kalkmazlar ise. Ayrıca, tüketici kredilerinin vadesi uzamakla birlikte, bu krediler üzerindeki Banka ve Sigorta Muamele Vergisi ve Kaynak Kullanım Destekleme Fonu, BSMV ve KKDF'yi belirli bir dönem için azaltacak veya sıfırlayacak bir çözüm önerisini de paylaşmak isterim.

Başbakanlık nezdinde ve EKK'da, ekonomiyle doğrudan bağlantılı kimi bakanlarda bile, bilhassa KOBİ'leri vuran nakit ve tahsilat sıkıntısı ile ilgili yeterli algı olmadığı endişesindeyim."

Büyükler küçükleri yemek istiyor

Prof. Alkın, mailinde büyük sermaye gruplarının, borçlu bulunan küçük ve orta ölçekli şirketlerin iflasını istediğini de yazması dikkat çekti. 

Alkın, "Safralardan kurtulmak" olarak tanımladığı büyük sermaye gruplarının bu isteğini ise Bakan Albayrak'a şöyle iletiyor:

"Bir başka sorun, iş dünyasındaki büyük firmaların sahipleri veya üst düzey beyaz yakalılar diyorlar ki, "Zaten bu KOBİ'lerin belirli bir bölümü 4-5 senedir batık, banka kredileriyle yaşamaktaydılar. Safralardan kurtulmak adına, bu KOBİ'leri yaşatmak doğru değil. Bu ifadeler, dünya ve Türk ekonomisinin, dünya ve Türk siyasetinin normal seyrettiği bir konjonktürde anlamlı olabilir.

Ama, 15 Temmuz hain FETÖ darbe girişiminin atlatıldığı, siyaset ve ekonomide artçı etkilerinin bertaraf edilmeye çalışıldığı bir konjonktürde, bu sivri akıllı arkadaşların dedikleri gibi, KOBİ'lerin bir kısmının iflas etmesine göz yummak, telafisi zor sosyo-ekonomik ve politik sonuçlar getirir. Bu nedenle, 1-2 yıl sonra, yeniden sıkışacak, çünkü, iş yapma kültürlerinde sorun olan KOBİ'ler için, belki iflas etmeleri kaçınılmaz bir sondur; Ama, Türkiye tarihinin en zor siyasi travmalarından birisini yaşadıktan hemen sonra, KOBİ'lerin iflasına göz yummanın başka toplumsal sonuçları da olur. Bu nedenle, bilhassa piyasadaki bu nakit sıkıntısına hassasiyet gösterilmesi hususundaki endişemi paylaşmak istedim. Saygılarımla." 

Bu ve diğer mailleri ile Alkın'ın haftada en az birkaç kez düzenli olarak ekonomiye dair görüş ve önerilerini Bakan Albayrak'a arz ettiği anlaşılıyor.

(sd/öç)